De complete ontsporing van het politieke denken bij veel eerbare tijdgenoten werd mooi geïllustreerd door een absurd opiniestuk, dat Ludo Dierickx in DE STANDAARD (23 feb.) liet verschijnen. Dierickx voert in deze bijdrage, volledig in lijn met de politiek correcte ideologie, een frontale charge uit op het begrip van volkssoevereiniteit. Lees zelf maar:
"Velen zijn niet bereid zich te schikken. Ze staan op hun zelfbeschikkingsrecht. Als enkelingen dit doen en zelf willen bepalen wat recht en onrecht is, wat goed en kwaad is, belanden ze al vlug in een of andere instelling, als gestoorden of misdadigers (...) De toestand is anders, als niet individuen of kleine benden, maar grote bevolkingsgroepen, onder leiding van culturele en politieke leiders (als een Jorg Haider) dit doen en weigeren zich te schikken, aanspraak maken op het recht zelf te bepalen wat goed en kwaad is en zelfbeschikkingsrecht en vetorecht opeisen. Als de eis uitgaat van een volksgemeenschap wordt de zaak anders bekeken. De eis is dan respectabel. Het recht wordt een heilig recht. Waarom dit zo is, is een discussie waard. Zeker is dat het zelfbeschikkingsrecht van de volkeren en naties de diepere oorzaak is van koude en warme oorlogen, van massale slachtpartijen, onrecht en uitbuiting. Achter het idee van de soevereiniteit en het streven naar zelfbeschikking verbergt zich collectief egoïsme".
Ludo Dierickx (De Standaard 23-2-2000) slaat de bal volledig mis, wanneer hij stelt dat het zelfbeschikkingsrecht van een volk de oorzaak is van massaal lijden. De waarheid is dat tot nu toe zelfbeschikkingsrecht van volksgemeenschappen nergens echt is gerealiseerd. Waar het ten dele is gerealiseerd, door de aanwezigheid van een zekere mate van democratie, ziet men direct de welvaart omhoog schieten en de kans op oorlog drastisch krimpen. Zelfs indien men zich beperkt tot landen met een puur representatieve democratie, ziet men de oorlogskansen drastisch dalen. De hele geschiedenis van de twintigste eeuw bewijst dit: dictaturen bekampen elkaar, en oorlogen tussen een dictatuur en representatief bestuurde staten komen ook voor. Gewapende botsingen tussen landen met algemeen enkelvoudig stemrecht en een redelijke mate van vrije meningsuiting zijn virtueel uitgesloten. Zo'n landen zijn niet alleen welvarender, ze zijn ook structureel vredelievender. De lijn kan nog verder doorgetrokken worden wanneer men Zwitserland mee bekijkt: dit land kende niet alleen sinds de invoering van de directe democratie in de negentiende eeuw een onwaarschijnlijke economische opgang, maar heeft zich ook zeer angstvallig buiten alle gewapende conflicten weten te houden.
Wie vrede en welvaart wil, moet de democratie verdiepen en de volkssoevereiniteit uitbouwen, en ze niet afbreken, zoals Ludo Dierickx suggereert. Diens hele betoog is immers opgebouwd rond een duizelingwekkend zwart gat. Diericks zegt dat individuen en volksgemeenschappen zich moeten 'schikken'. Maar nergens, werkelijk nergens, zegt hij naar wiens wil we ons dan moeten schikken. Indien volksgemeenschappen niet langer hun eigen wetten mogen maken, wie gaat dat dan in hun plaats doen? Het mondiale kapitalisme? Microsoft? De kerk? B Plus?
Oorlogen ontstaan niet doordat volkeren soeverein zijn, maar doordat ze niet soeverein zijn. De nationale staat is een noodzakelijke, maar geen voldoende voorwaarde voor die soevereiniteit. Een nationale staat kan immers ook autoriair zijn. De geschiedenis van de twintigste eeuw laat één zaak overduidelijk zien: niet de nationale gemeenschappen als zodanig, doch dictaturen en autoriaire regimes zijn oorzaak van oorlogen. Wie vrede wil, moet de democratie bevorderen. Enerzijds moet de bevoogding van de burgers stoppen: via de invoering van het bindend referendum op volksinitiatief dienen zij daadwerkelijk het laatste woord te krijgen bij het wetgevend werk. Anderzijds dient zo'n democratische gemeenschap er dan voor te waken, dat de burgerlijke vrijheden - zoals vrijheid van spreken of vrijheid van godsdienst - effectief worden gerespecteerd, en dat economische belangen niet de rechten van mensen gaan schaden.
Het is daarbij essentieel om in te zien dat democratische rechtschepping altijd gebeurt vanuit de cultuur van een volksgemeenschap. Rechtschepping gebeurt niet in abstracto, maar vanuit een onscherp afgelijnd geheel van gedeelde waarden die de eigenlijke kern van een cultuur uitmaken. Een volksgemeenschap in de hedendaagse zin kan niet gedefinieerd worden in termen van afstamming of bloedverwantschap, maar dat betekent niet dat het begrip 'volk' elke betekenis heeft verloren. Een volk is een verzameling mensen die een bepaalde regio bewoont en waarvan de leden voldoende gemeenschappelijke waarden delen om langs democratische weg tot efficiënte rechtschepping te kunnen overgaan. Zo'n gemeenschap kan dus nooit 'multicultureel' zijn (maar wel kosmopolitisch, multimuzikaal, multigastronomisch, multireligieus..). En in tegenstelling tot wat Dierickx beweert moet zo'n volk zich helemaal niet 'schikken', tenzij naar de eigen wil. 'Zich schikken' naar de wil van anonieme en niet democratisch gelegitimeerde autoriteiten is nooit, maar dan ook nooit een weg naar vrede geweest.
Jos Verhulst
Terug naar het thuisblad.