Inhoudstafel van Brug 36:

Oosterse en Westerse spiritualiteit - Ian Bass
Europa tussen Azië en Amerika - Oskar Hansen
Elf september - interview A. von Bülow
Loges en economie
Een (totalitaire) wereldregering ?
Ken de vijand
Toekomstperspectief
De nieuwe Amerikaanse Droom - Juliet Schor

*

*

*

*

Oosterse en westerse spiritualiteit: is ontmoeting mogelijk?

In de vorige Brug gingen we uitgebreid in op het wezen van man en vrouw. Even voor het verschijnen van dat nummer sprak Ian Bass (op zaterdag 23 februari 2002) in Brussel ter gelegenheid van de jaarvergadering van de Antroposofische Vereniging. In zijn voordracht over oosterse en westerse spiritualiteit belichtte hij nog een ander aspect van het vrouwelijk-mannelijk zijn: in het verleden hadden de mensen een overwegend vrouwelijke constitutie, tegenwoordig overwegend een mannelijke. Luc Vandecasteele vertaalde de voordracht die in het Frans gehouden werd, en Lucie Spranghers maakte er onderstaande samenvatting van.

We bevinden ons vandaag in een situatie waarbij wij, zowel in het westen als in het oosten, ons moeten openstellen voor de overige wereld. In de 19de eeuw vond bij wijze van spreken een omkering in de geschiedenis plaats. In het westen ontwikkelde de filosofie zich als cultuurschepping reeds vanaf de Griekse oudheid en bereikte een hoogtepunt in de 19de eeuw met Hegel. Toen pas werd hier in het Avondland een vertaling van de Bhagavad Gita toegankelijk voor een groter publiek. Deze vertaling zorgde voor een Oosterse impuls in het Westers denken. Schopenhauer, een tijdgenoot van Hegel, verwees er dikwijls en met ontzag naar in zijn filosofisch hoofdwerk "Die Welt als Wille und Vorstellung".

De theosofische beweging ontdekte welke wijsheid in de oosterse religies zit en stelde dat alle religies dezelfde waarde hebben. Dit is echter slechts een halve waarheid. Religies verschijnen na elkaar in de tijd, wat maakt dat ze ook verschillen van elkaar, ze hebben ieder een andere opdracht.

Wat is nu het verschil tussen Oost en West ? Helderzienden nemen de aura van het oosten als blauw-violet waar, het westen straalt een rood-gele, vurige aura uit. Bij het oosten horen receptieve, vrouwelijke kwaliteiten, universele wijsheid en contemplatie. Bij het westen horen mannelijke actie, agressieve technologie en abstracte wetenschap (vanuit de wil actief zijn, de aarde domineren). Diezelfde oerpolariteit is volgens Rudolf Steiner in Goethe's sprookje (van de groene slang en de schone lelie) te vinden. Ook daar staat Sagesse/Wijsheid (het oosten) tegenover Pouvoir/Kracht (het westen). Het midden, de taak van Europa, duidde Ian Bass aan met Apparence/verschijning, schoonheid.

Het is natuurlijk niet de bedoeling om in eenzijdige polariteiten te denken. Deze krachten leven als een levende dialectiek in alle mensen op deze wereld. In zijn boek 'De Akasha-kroniek' beschrijft Rudolf Steiner dat bij de vrouw een fysiek vrouwelijk lichaam hoort, maar in de ziel wordt dit omgekeerd: de ziel van de vrouw is mannelijk, de vrouwelijke geest daarentegen is dan weer contemplatief. De man heeft een mannelijk fysiek lichaam, een receptieve, vrouwelijke ziel en een mannelijk-actieve geest. Beide geslachten dragen dus beide principes in zich.

In onze tijd is het zo dat bijna alle mensen een mannelijke constitutie hebben. In de oudheid hadden bijna alle mensen een vrouwelijke constitutie. Alles uit de natuur sprak tot de mens. In de ziel was men zeer actief. In de geest was men nog waarnemend, vrouwelijk open voor de geestelijke wereld die tot de mens sprak. Van hieruit kon men in de actieve, beweeglijke ziel de rijke mythische beelden scheppen. Het (passieve) lichaam liet dit alles gebeuren. Deze helderziendheid is afgestompt. Men vindt ze nog terug bij Plato, die de menselijke geest nog ervoer als een waarnemend, ontvangend orgaan, dat vóór de geboorte in de mens kwam wonen. Vanaf de vierde eeuw na Christus is deze helderziendheid verloren gegaan. Origenes wist nog van de pre-existentie af, maar werd hiervoor verketterd.

In het jaar 333, in het midden van de vierde cultuurperiode (van 747 v.C. tot 1413 n.C.), waren de menselijke lichamen in zo'n toestand van verharding gekomen dat ze niet meer in staat zouden geweest zijn de geest op te nemen indien Christus niet ter wereld was gekomen. Christus is op de aarde geboren om deze toestand om te buigen. In de mens kan de geest zich nu nog wel belichamen, maar hij werpt de geestelijke wereld als het ware terug. Het lichaam wordt meer actief; de ziel wordt passief. De mens vermannelijkt. Wat doet de geest? Augustinus verwierp het neo-platonisme, dat nog de pre-existentie kende. Hij verwierp het contemplatieve, receptieve manicheïsme. In de plaats zette hij het zuivere menselijke 'denken', een actieve geest die individueel kan zeggen 'ik denk, dus ik ben', zogoed als 1000 jaar voor Descartes dit letterlijk uitte. Hiermee schiep hij een nieuw geestelijk wezen, een zelfstandig denkend wezen mens dat niet meer weet waar het vandaan komt, afgescheiden van elk ander. De harde westerse constitutie die terugwerpt wat uit de kosmos komt, groeide hieruit. De ziel wordt passief. Dit gaat zelfs zover dat de mens vandaag denkt dat het het lichaam is dat denkt, dat de geest werkt als een computer, met een geheugen als een harde schijf.

Deze evolutie is een noodzakelijke stap in de mensheidsontwikkeling en moet niet alleen negatief gezien worden. In deze verwesterste constitutie bij mannen en vrouwen leeft een diepe wil om de eigen geest te scheppen - al denkend. Maar om te kunnen zien wat met dit denken geschapen kan worden moet je nu opnieuw een vrouwelijk receptief wezen worden. We zijn op het punt gekomen dat een oriëntaliseren weer nodig is! Waar ligt een oplossing voor de mens?
De mannelijke, actieve, zelfscheppende geest moet bewaard blijven. Het vrouwelijke, receptieve moet opnieuw ontwikkeld worden in de zin dat de geest zichzelf moet leren waarnemen, contempleren, terwijl hij actief is. In Steiners 'Filosofie van de vrijheid' komt dit aan bod. Steiner wees verder ook op een paar filosofen die in midden Europa leefden in de 18de - 19de eeuw en vanuit het bewuste Ik het denken contemplerend waarnamen. Hij noemde het volgelingen van Krishna in het westen. Krishna zou over hen zeggen, dat zij gerealiseerd hebben wat de Shakti-filosofie wou bereiken.

Steiner noemt hier Hegel. Die kon zien hoe God zich doorheen de wereld openbaart. Wanneer je filosofeert kom je bij de Logos, die zich steeds opnieuw manifesteert in de schepping. De mens kan de eeuwige wetten van de schepping ontvangen via het actieve denken, via intellectuele contemplatie.

Fichte nam zichzelf als goddelijk wezen waar. Als ik denk, schep ik een Ik, dat zich openbaart. Dit is de oriëntalisatie van het ik; de eigen denkactiviteit leren waarnemen.

Steiner's weg in zijn 'Filosofie van de vrijheid':

1. De stap van de imaginatie: waarnemen dat er een denkorganisme is en dit bijna als een meetkundig lichaam leren zien, een gedachteorganisme.
2. De stap van de inspiratie: men kan de bovenzinnelijke activiteit van het denkende ik-wezen, dat actief is sinds Augustinus, navoelen.
3. De stap van de intuïtie: dit Ik wordt tot perceptie-orgaan van het eigen bovenzinnelijke wezen. Met een actieve geest in de geestelijke wereld duiken zoals de oude Indiërs dat vroeger op passieve wijze deden. Eén zijn met het eigen bovenzinnelijke wezen.

Deze weg toont 2 kanten, namelijk het denken zelf dat beoefend moet worden en dit denken dat als activiteit moet waargenomen worden, niet meer als iets van buiten maar als een geestelijke activiteit binnenin.

Ook de scholingsweg die Rudolf Steiner beschrijft in zijn boek: "Hoe komt men tot inzicht in hogere werelden" kent deze drie stappen.

Imaginatie: gedachten en waarnemingen leiden tot beelden van een levende, geestelijke werkelijkheid. Receptief beelden ontvangen op een microkosmisch niveau.

Inspiratie: waarnemen van de eigen activiteit, navoelen wat men innerlijk gedaan heeft om tot dit beeld te komen. Hiertoe moet men receptief worden voor de activiteit die men zelf voltrokken heeft. Dan bevind je je reeds op een macrokosmisch niveau, kan je al voelen dat ook andere geestelijke wezens actief zijn in de imaginatieve beelden.

Intuïtie: Eén worden met het wezen dat in de diepte van heel dit proces werkzaam is. Communie met het geheel, terwijl men het eigen geestelijke wezen niet verliest.

Ons actief westers Ik zodanig doen werken en tezelfdertijd waarnemen : op deze wijze kunnen wij weer de geestelijke wezens schouwen die de Indiër schouwde, maar met welk verschil! Dit alles is herboren via de eigen wil. De hele eeuwigheid is via deze weg herboren.

Ian Bass besloot zijn voordracht met volgende legende: Uit de kroon van Lucifer, behoeder van de eeuwige wijsheid, viel, vooraleer hijzelf ten val kwam, een edelsteen. De engelen hebben deze edelsteen, die de kelk van Christus' bloed werd, naar het westen gebracht. Het oosten heeft deze ster, dit eeuwige licht, de eeuwige waarheid die Lucifer behoedde, steeds gecultiveerd, gecontempleerd. Wat is de betekenis hiervan? Door de wil van de mens wordt de kosmische wijsheid herboren in de tijd. De kosmische liefde is door de vrije wil van Christus in de tijd herboren. De mens kan dit ook via een daad van de vrije individuele wil. De eeuwige wijsheid is een daad van vrije wil, van liefde door het individu, geworden.

Na deze mooie beschrijving van wat de mens te doen heeft op het mikro-niveau, op het niveau van de individuele scholing, stijgen we nu een trapje op naar het makro-niveau. Ook daar vinden we de tegenstelling tussen Oost en West terug. Het inzicht in deze tegenstelling, en de wetenschap dat er een middengebied is, helpt ons om de wereld rondom ons beter te begrijpen.

.

De opdracht van Europa tussen Azië en Amerika

Over dit onderwerp sprak Oskar Borgman Hansen in Lier (op zaterdag 9 februari 2002). In de uitnodiging werd aangeraden om vooraf GA 200 te lezen "Die neue Geistigkeit und das Christus-Erlebnis des zwanzigsten Jahrhunderts". Wat cursief staat zijn onze eigen toevoegingen.

Oskar Hansen begon zijn eerste uiteenzetting met het vernoemen van een filosoof die mij tot dan toe onbekend was, namelijk Georg Hendrik von Wright (uit Finland maar Zweedstalig). Deze schijnt een wereldbekend filosoof te zijn, leerling en opvolger van Wittgenstein in Cambridge. Hij is nu 85 jaar en schreef zijn memoires. Daarin zegt hij dat hij pessimist geworden is. Waarom ? Hij zag dat de jongste tijd in conflicten het naakte geweld gesproken heeft, dat de wereld meer dan ooit verwijderd is van een internationale rechtsorde. Ja, als zo'n denker de wereld niet meer begrijpt ! - verzuchtte Oskar Hansen en stelde dat men vandaag zonder de antroposofie, zonder de "Filosofie der Vrijheid" de wereld niet kan begrijpen. Het gaat om het klare denken, waarnemen en denken, voorstellingen en begrippen. Wat voor een denken is het wanneer we vaststellen dat er geen instantie is die internationaal kan rechtspreken en dat toch de NAVO zich beroept op een internationale rechtsorde. We mogen toch aannemen dat de mensen op de hogere bestuursniveau's van de NAVO ook knappe koppen zijn. Wat is er dus aan de hand ? - De objectiviteit ontbreekt ! Na de aanslagen van 11 september werden door een krant in 20 landen mensen bevraagd: "Wat denkt u over de gebeurtenissen van 11 september, en wat denkt men in uw land ? Heeft de V.S. schuld aan die gebeurtenissen en in welke mate ?" In de V.S. zelf vond niemand dat zijn land enige schuld trof.
In Egypte daarentegen (en andere Oosterse landen) meende men dat de V.S. voor een groot deel zelf schuldig was. De resultaten van de bevraging verschenen in de krant onder de titel "Anti-Amerikanisme is sterk in de wereld! " Volgens Oskar Hansen kan men geen objectief antwoord verwachten op een vraag als "Zijn de Amerikanen zelf schuldig ?" Wie zijn dat, de Amerikanen, de V.S. ? Een kruidenier in Michigan zal toch wel geen schuld treffen ? Op een dergelijke vraag kan men alleen antwoorden: "Ik vind niets, ik weet niet genoeg, ik heb niet genoeg informatie om mij een mening te vormen." Oskar Hansen maakt een vergelijking:
Hier zit uw vriend Janssen, hij is aangeklaagd voor moord. Men stelt de vraag: "Vindt u dat M. Janssen een moordenaar is ?" Dan moet men antwoorden: "Ik weet het niet, ik weet dat hij aangeklaagd is, de politie onderzoekt de zaak." Als bewezen wordt dat Janssen schuldig is, zijn we dan anti-Janssen als we hem schuldig vinden ? Hij kan gewoon onze vriend blijven, we zijn misschien teleurgesteld in hem, we kunnen niet begrijpen hoe hij zo iets heeft kunnen doen, maar daarom zijn we niet anti-Janssen. Op dezelfde manier kunnen we rustig inzien dat de V.S.-regering schuldig is aan bepaalde misdrijven zonder dat we ons als anti-Amerikaans moeten laten afschilderen. Conclusie: voorstellingen zijn subjectief. Waarheid kan pas komen als wij loskomen van onze voorstellingen. Door het denken in begrippen zijn wij thuis in een zelfde wereld, in een objectieve wereld, waar voor iedereen waar is dat 2 + 2 = 4. Voorstellingen worden beïnvloed door onze waarnemingen en gevoelens. Doordat gevoelens subjectief zijn, krijgen ook de voorstellingen een eigen leven.

Een voorbeeld: hoe dikwijls komt men niet tot de overtuiging dat de rij aan de kassa van de supermarkt waar wij zelf aanschuiven, het traagst opschiet ? Of dat de file naast ons toch iets vlugger beweegt ? Of dat wij meer voor een rood licht staan dan door een groen mogen doorrijden ? Het is duidelijk dat ons eigen gevoel (ongeduld) de waarneming van de feiten beïnvloedt. Als wij deze voorstelling niet corrigeren door ons inzicht, dan kunnen we zelfs paranoïde worden. Het is onze plicht om voorstellingen te ontwikkelen die een spiegel zijn, een trouwe afspiegeling van wat men heeft (in)gezien.

Om de 16-bladige lotusbloem te ontwikkelen, begeven wij ons op het 8-voudige pad waar het eerste voorschrift luidt: de juiste voorstellingen ontwikkelen, niet beïnvloed door het gevoel. Dus niet : Janssen is sympathiek, ik vind dat hij de moordenaar niet is. En ook niet : "Die daar liegt in 90 % van wat hij zegt, dus ik luister nooit naar hem." Misschien spreekt hij nu juist zijn 10 % waarheid ! Door onze subjectiviteit te overwinnen komen we in een sfeer waar we kunnen doordringen tot de andere mens. Eenvoudig is dat niet. Iedereen behoort tot een bepaald volk en heeft daardoor automatisch meer sympathie voor het eigen volk. Christoph Lindenberg, die een grote biografie van Rudolf Steiner schreef, beweert dat zelfs Steiner niet vrij van nationalisme was !

We weten dat Steiner uitvoerig sprak over de schuldvraag na de Eerste Wereldoorlog. Was Duitsland werkelijk de agressor ? Ook hier komt het op de vraagstelling aan : als men vraagt "Hoe is de oorlog ontstaan ?" - dan komt één partij als actieve oorzaak naar voor. Vraagt men "Wie had de oorlog kunnen verhinderen ?" - dan blijkt dat een andere partij om verschillende redenen gekozen heeft om de oorlog niét te verhinderen hoewel dit zeer goed mogelijk was geweest. Wie treft dan de meeste schuld ? Deze vraag krijgt dan een heel ander perspectief.

Een antroposoof moet objectief kunnen zijn. Per definitie heeft hij geen vijanden. Anderen kunnen hem beschouwen als vijand, maar hijzelf heeft geen vijanden. Bij het beschouwen van een conflict is zijn vraag : wat is rechtvaardig ? - en rechtvaardig is wat voor iédereen rechtvaardig is.

Daarmee waren we bij het thema aanbeland : Europa als middengebied van het recht tussen het Westen dat in economische termen denkt en het Oosten dat vanuit een traditionele spiritualiteit handelt. We kunnen dat beschouwen als een horizontale driegeleding. Daarbij hebben we nog de vertikale driegeleding, het functioneren van de maatschappij in de drie gebieden van cultuur (geestesleven), rechtsleven en economisch leven. Als we het hebben over recht en rechters, dan moeten we niet denken dat die behoren tot het rechtsleven, neen, tot het geestesleven. Het maken van de wetten is een zaak van het rechtsleven, het toepassen is een zaak van het geestesleven. Iedereen kan in feite rechter zijn, van zodra beide partijen in hem vertrouwen stellen. Een ideaal zou zijn indien een aangeklaagde zelf zijn rechter(s) mocht kiezen. Hij zal zijn straf niet (of veel minder) zien als een wraakoefening van de maatschappij. Hij zal de rechtvaardigheid ervan vlugger inzien.

Het recht zal dan niet meer voor politieke doelen kunnen misbruikt worden, een praktijk die zo algemeen is dat hij het geloof in het gerecht en de rechtsstaat serieus ondermijnt. Eén voorbeeld uit ontelbare: de Britse historicus David Irving moest voor een Duitse rechtbank verschijnen omdat hij meent dat de gaskamers in Auschwitz dienden om lijken en kleren te desinfecteren (om de tyfusepidemieën te beperken) en niet kan om mensen te vergassen. De wet in Duitsland verbiedt om aan dat laatste openlijk te twijfelen. Als rechter zetelde een 30-jarige, de procureur was niet veel ouder. Het proces was een farce, alle getuigen ter ontlasting van de beschuldigde werden geweigerd, net zoals ieder document van de verdediging. Irvings advocaten verlaten gedegouteerd de rechtszaal, hijzelf wordt veroordeeld tot een boete van 10.000 DM. In zijn laatste woord richt David Irving zich tot de rechter : "Wij hebben beide onze plicht. De mijne, als historicus, is om de waarheid te zoeken, de uwe, als rechter, is dezelfde, maar in Duitsland heeft men daar een probleem mee. Ik ben bijna aan het einde van mijn carrière als historicus, maar u en de procureur staat aan het begin van uw carrière. Het is voor mij zeer duidelijk dat u geen ander alternatief hebt dan bij de officiële versie van de waarheid te blijven."(1) Stel je voor dat David Irving zijn rechter had mogen kiezen. Hij had misschien iemand van zijn eigen generatie gekozen. Een rechter die op het einde van zijn carrière staat, laat zich waarschijnlijk niet op dezelfde manier onder druk zetten als de jonge snaak die men nu over hem liet "recht" spreken.

Europa zou op die manier zijn taak moeten opnemen: scheppend met recht omgaan zodat zowel Oost als West naar ons uitkijken om een oordeel. Daar staan we zeer ver van af, maar het is onze opdracht. Amerika kan dat niet. Na 11 september werden tal van internationale overeenkomsten met de voeten getreden, maar de V.S. storen zich daar niet aan : er is een nieuwe situatie ontstaan, de oude afspraken gelden niet meer ... maar nieuwe regels worden niet opgesteld of gezocht. Amerika heeft er lak aan, of liever, heeft er totaal geen aanleg voor, voor dat wetgevende. In Amerika werkt als instinct het geweld. We moeten bij Amerikanen geen slechte wil veronderstellen: ze kunnen gewoon niet in rechtstermen denken zoals wij Europeanen. Met geweld reageren is voor hen gewoon vanzelfsprekend, want het ligt in hun instinct om de wereld te beheersen.

Na de Tweede Wereldoorlog wilden de Amerikanen een aantal hooggeplaatste Duitsers als oorlogsmisdadigers voor een rechtbank brengen, het zgn. Nürnberg-tribunaal. Göring en Keitel waren militairen en vielen dus onder de bepalingen van de Conventie van Genève betreffende krijgsgevangenen. Zowel Duitsland als de V.S. hadden de Conventie ondertekend. Die verbiedt o.m. om militairen te berechten voor oorlogsdaden die ze uitvoerden in opdracht van oversten. Praktisch als ze zijn losten de Amerikanen dat op: de geviseerde personen werden formeel ontslaan uit de Wehrmacht en werden dus volgens hen gewone criminelen. Veldmaarschalk Milch spelde de Amerikanen de les : "Jullie waren niet degenen die mij aangesteld hebben, jullie kunnen mij dus evenmin afzetten" (Een veldmaarschalk blijft overal ter wereld in actieve dienst voor gans zijn leven). Dat viel natuurlijk in dovemansoren. Dit neemt niet weg dat de drijvende kracht achter dat proces, Robert Jackson echt wilde en geloofde dat het Nürnberg-proces geen proces van overwinnaars tegen overwonnenen zou worden, maar dat de beschuldigden volgens objectieve normen zouden veroordeeld worden.(2)

Na de aanslagen op het WTC besluit Amerika dat de bepaling van het NATO-verdrag in werking treedt waardoor alle lidstaten een aangevallen bondgenoot bijstaan ter verdediging. Maar er is geen oorlog verklaard, noch is bewezen dat de aanslagen het werk waren van een buitenlandse regering. Voor Amerikanen is dat bijzaak, hun reacties worden bepaald door economische motieven.

"Get some new lawyers" - was het antwoord van de Amerikaanse Staatssecreataris Madeleine Albright toen Robin Cook, de Britse 'Foreign Secretary' haar meedeelde dat vanuit het internationaal recht de NATO-bombardementen op Joegoslavië onwettelijk waren.(3)

Dat Amerikanen de onwettelijkheid van die reactie niet inzien, kunnen we hen niet kwalijk nemen, maar als Europa Amerika daarin volgt, dan wijst dat op een decadent juristisch-staatkundig denken, terwijl dat juist onze sterke kant zou moeten zijn ! Klare begrippen omtrent het middengebied, het gebied van de vrijheid tussen de objectieve, geestelijke sfeer, waar het inzicht dwingend werkt, en een instinctmatig egoïsme dat subjectief is en de mens evenzeer knecht en de slaaf maakt van zijn lagere natuur. Deze twee sferen kunnen verbonden worden. Zowel Schiller (in zijn "Briefe über die esthetische Erziehung") als Goethe (in zijn sprookje van de groene slang en de schone lelie) hebben daartoe ideeën aangebracht. In het middengebied kan de kunst leven en die moet in de wetgeving komen.

Is er daarvan al iets te bemerken in Europa ? Oskar Hansen haalt een voorbeeld aan: een artikel van Mia Doornaert in De Standaard van 8 februari 2002. De onderlijning is van ons.

COMMENTAAR

door Mia Doornaert

De Franse minister van Buitenlandse Zaken viel deze week heftig uit tegen het Amerikaanse ,,simplisme''. Daarmee vertolkte Hubert Védrine de ergernis van heel veel Europeanen.

Europa was op 11 september mee geschokt toen de WTC-torens stukgevlogen werden en duizenden onschuldige slachtoffers van meer dan tachtig nationaliteiten het leven verloren. West-Europa heeft de militaire operatie in Afghanistan tegen Al-Qaeda en het Taliban-bewind volmondig gesteund en zich verheugd over het succes. Maar inmiddels is het de hoogste tijd de strijd tegen het internationaal terrorisme breder te bekijken en een beleid te ontwikkelen waaraan alle naties van goede wil kunnen deelnemen.

En dat doet George W. Bush nu juist niet. Met zijn taalgebruik -- ,,God staat aan onze zijde'', ,,de As van het Kwaad'' -- werkt hij een groot deel van de wereld, en ook veel landgenoten, danig op de zenuwen. Met dat soort terminologie, dat als een echo klinkt van het islam-fundamentalisme, verdoezelt de president niet alleen de complexiteit van het wereldgebeuren. Hij doet ook de zeer pluralistische en seculiere democratie die zijn land is, onrecht aan.

De president ontmoedigt bovendien Amerika's beste vrienden door zijn eigengereidheid. De Europese Navo-partners, waarvan de meeste ook lid zijn van de Europese Unie, willen niet weten van een verhouding waarin Amerika beslist en de rest maar moet volgen.

Voor een deel hebben die bondgenoten zelf schuld aan dat unilateralisme. Ze hebben -- en dat geldt ook voor het land van Hubert Védrine -- hun militair vermogen zo laten verzwakken en verouderen dat ze niet meer in staat zijn aan een moderne militaire operatie deel te nemen. En wie niet kan meedoen, kan ook niet meepraten.

Maar de Europese Unie wijst er ook terecht op dat de bestrijding van de internationale terreur vereist dat men de voedingsbodem ervan aanpakt: de uitzichtloosheid waarin zoveel (jonge) mensen in ontwikkelingslanden leven, de kloof tussen het rijke en arme deel van de wereld. En het conflict in het Nabije Oosten dat een voedingsbodem blijft vormen voor rancunes. Het is voor het grootste deel van de wereld onbegrijpelijk dat Amerika, de enige mogendheid die een doorslaggevende invloed kan uitoefenen in die regio, zich daar niet actiever voor vrede inzet. En om te beginnen niet meer druk uitoefent op Ariel Sharon, die net nu weer op bezoek is in Washington.

Al die uitdagingen vereisen de inzet van een brede waaier van middelen: dialoog, diplomatie, ontwikkelingshulp, een coherent beleid dat hulp en relaties ondergeschikt maakt aan een minimum van respect voor mensenrechten en goed bestuur, en, om die andere elementen te versterken, een militaire stok achter de deur.

Bush vergist zich als hij doet alsof de terreurbestrijding alleen een zaak van dat laatste is. Ook de zo sterke Verenigde Staten hebben een internationaal draagvlak nodig voor een efficiënte campagne tegen de terreur. Zij kunnen niet zomaar op eigen houtje uitmaken wie een bom op het hoofd krijgt en wie niet. Bush roept graag God in, maar God is geen Amerikaan.

Een doordeweeks commentaar zou men zeggen, waarin zelfs onze ideeën wat weerklinken, Amerika met geweld, Europa met overleg, met denkwerk. Maar Oskar Hansen stoorde zich geweldig aan de abstracte begrippen die de schrijfster gebruikt. Hij wond zich nogal op: " ...naties van goede wil ..." Wat moeten we daar in 's hemelsnaam onder verstaan ? Heeft België een goede wil ? -vroeg hij. "Wie niet kan meedoen, kan ook niet meepraten ...." - Is dat de oplossing ? Meer militaire uitgaven en het spoor van de V.S. volgen ? Alsof er ooit al iets voor de mensheid gedaan werd met geweld.
Europa moet niet concurreren met Amerika op een terrein dat de opdracht van Amerika uitmaakt, wij moeten ons concentreren op onze taak, onze opdracht. En dat is niet: een sterke militaire macht bezitten, zoals Mia Doornaert meent. We zien de V.S. in de nasleep van de conflicten in Kosovo, in Afganistan, permanente militaire bases ter plekke opbouwen. Dat ligt in hun heersersinstinct. Voor Europa is dat niet de weg.


Hier kunnen we goed even teruggrijpen naar een voorbeeld dat Rudolf Steiner aanhaalt (4). Cromwell liet bepalen dat goederen naar Engeland alleen in Engelse schepen of in schepen van het land van herkomst mochten vervoerd worden. Dat was om zijn handelsconcurrent ter zee, Holland, te schaden. Het was economisch gedacht, en effectief. Napoleon liet alle Europese havens sluiten voor Engelse schepen. Dit besluit kwam voort uit een politiek idee en heeft niet lang gewerkt. Tirpitz bouwde een zeevloot voor Duitsland, zonder met economie rekening te houden, zelfs tegen de economie. De vloot van Engeland bleef bestaan, maar die van Duitsland ging roemloos onder.

Wij moeten het dialectisch-juristisch denken opnieuw tot leven wekken, door antroposofie. Een vertrouwen ontwikkelen in de wet die alle mensen verbindt. Dat juridisch denken moet zijn voedsel krijgen uit het hart. Dat betekent dat het recht moet gemaakt worden door alle mensen (tenminste als we pretenderen in een democratie te leven), het hangt af van het rechtsgevoel dat leeft op dat ogenblik. Het heeft dus ook geen zin om feiten of situaties uit het verleden te beoordelen met de normen van vandaag.

In de Duitse grondwet lezen we par. 20,4 : "Alle Duitsers hebben het recht op weerstand tegen wie ook probeert om deze orde (de grondwettelijke orde zoals die in par. 20,3 bepaald werd ) af te schaffen, wanneer andere middelen niet mogelijk zijn." Klinkt goed, zegt Oskar Hansen, maar wat zou er nu gebeuren als een willekeurige Duitser de minister van Buitenlandse zaken neerknalt, wanneer deze minister Duitse soldaten buiten het gebied van de NATO laat inzetten ? De moordenaar kan zich op deze paragraaf beroepen, maar zou een rechter hem vrijspreken ? Zeer onwaarschijnlijk, er is gewoon geen instantie die in deze zaak kan rechtspreken. Wie kan uitmaken of de Duitse minister van Buitenlandse Zaken werkelijk van plan was om de grondwet af te schaffen ? Wie moet uitmaken of er geen andere oplossing dan dat soort weerstand meer mogelijk was ? Uiteindelijk het volk, van wie volgens de grondwet ook de soevereiniteit uitgaat. Zolang er geen directe democratie is, blijft die soevereiniteit een illusie.

Het gebrek aan helder denken is ontstellend. Bush verklaart : "Wie niet voor ons is, is tegen ons". De bijbelse klank van deze woorden spreekt menig Amerikaan aan. Maar in het Evangelie lezen we ook "Wie niet tegen ons is, is met ons"! Daarover zwijgt de president wijselijk. Regeringswoordvoerders in Duitsland, Denemarken en Zweden verklaren dat hun regering zonder voorbehoud achter de V.S. staan. De Noorse minister voor Buitenlandse Zaken voegde daar aan toe : "als de V.S.-regering wijs en gematigd optreedt". Hij werd op het matje geroepen : De V.S. horen niet graag zulke voorwaarden. Dat Amerika volgzaamheid verwacht of eist, dat ligt in de natuur van het land, maar dat Europese regeringen aan die verwachtingen voldoen, dat is bedenkelijk. Als ze verklaren zonder voorbehoud achter de V.S. te staan, dan betekent dat dat ze niet ieder nieuw feit of situatie gaan beoordelen, ze volgen het oordeel van de V.S., eigenlijk zeggen ze zoveel als : "WIJ WILLEN NIET DENKEN."

Kan het Oosten vertrouwen hebben in zo'n Europa ?
Kunnnen de V.S. respect opbrengen voor zo'n Europa ?
Zijn de volgende regels van Shakespeare geen goed advies voor Europa:
(Hamlet, eerste bedrijf, derde scène, Polonius tegen zijn zoon Laertes)

This above all : to thine own self be true;
And it must follow, as the night the day:
Thou canst not then be false to any man.


Pas door trouw te zijn aan jezelf kun je trouw zijn aan een ander, en kun je trouw zijn aan de Christus. Je kunt niet ontrouw zijn aan jezelf en toch trouw aan een ander. Uit de trouw kan vertrouwen ontstaan. Niet wanneer men zich door angst en paniek laat intimideren. Het is niet, zoals Mia Doornaert stelt dat wie niet meedoet niet kan meepraten: wie uit de geest spreekt, wie ideeën heeft, dié kan meepraten. Als wij leerlingen van Rudolf Steiner zijn dan moeten wij pedant zijn, precies in onze formuleringen, en onnauwkeurigheden en fouten bij anderen opmerken. Het kan toch niet dat dezelfde mensen die vóór 11 september vrijheidsstrijders waren (bvb. in Tsjetsjenië), na 11 september ineens terroristen worden.

Wij moeten ook niet altijd een mening hebben. Het is eerlijker om te zeggen: "Ik heb geen mening want ik beschik over te weinig informatie om mij een mening te vormen." In die zin kunnen we neutraal blijven: we geven geen oordeel, niet omdat we niet durven uitspreken wat we denken, maar omdat we ons (nog) geen gedacht gevormd hebben. Wij moeten objectief kunnen spreken, besloot Oskar Hansen, hier in onze bijeenkomst had zowel een vertegenwoordiger van de V.S.-regering als een "terrorist" mogen aanwezig zijn. Door de manier zoals hier in Europa over het conflict gesproken wordt, had geen van beiden zich ongemakkelijk moeten voelen. Dat zou een ideaal voor ons in Europa kunnen (moeten ?) zijn.








Elf september - vervolg

Toen we in De Brug 34 de "Kroniek van een aangekondigde oorlog" publiceerden en in samenhang plaatsten met inzichten van Rudolf Steiner, dan deden we dat toch met een bang hart, want het geheel leek wel aannemelijk, maar anderzijds was het bijna te fantastisch om waar te zijn. Het was een hele opluchting toen we in De Witte Werf van december 2001 een interview lazen met Andreas von Bülow. De auteur van de "Kroniek" was ons toenimmers onbekend, maar wanneer iemand van het formaat van von Bülow tot dezelfde conclusies komt, dan mogen we zeker zijn dat die kroniek niet zomaar het product is van een fantasierijke geest. Omdat vele van onze lezers noch geabonneerd zijn op de Witte Werf, noch vlot Duits lezen vertaalden we het interview voor u. Het verscheen in Der Tagesspiegel van 13 januari 2002.

"De sporen liggen gestrooid alsof er een kudde olifanten gepasseerd is."

Andreas von Bülow was minister van Onderzoek en Technologie in de regering van Helmut Schmidt en zat 25 jaar lang als SPD-er in de Bundestag. In de onderzoekscommissie Schalck-Golodkowski leerde hij de handel en wandel van de geheime diensten kennen. Daarover schreef hij "In de naam van de staat". Op dit ogenblik heeft hij een praktijk als advocaat in Bonn.

U schijnt zich nogal te ergeren.

- Ik kan u verklaren wat mij ergert: ik zie dat de voltallige politieke wereld in een richting gestuurd wordt die ik beschouw als verkeerd !

Hoe bedoelt u ?

- Het verbaast mij dat vele vragen gewoon niet gesteld worden. Normaal is het zo bij dergelijke gebeurtenissen dat er verschillende sporen en aanwijzingen opduiken die dan besproken worden door onderzoekers, door de media, door de regering: is het een deugdelijk spoor of niet ? Zijn de verklaringen plausibel ? Deze keer was daar helemaal geen sprake van. Het begon reeds enkele uren na de aanslagen in New-York en Washington en ...

... op dat ogenblik was de ontzetting, de rouw, groot.

- Juist, maar in de grond was het toch verbazingwekkend: er zijn in de V.S. 26 geheime diensten met een budget van 30 miljard dollar ...

... meer dan het budget van de Duitse Landsverdediging ...

- ... die hebben de aanslagen niet kunnen verhinderen. Nee, ze hadden er zelfs geen vermoeden van. Zestig beslissende minuten lang laten het leger en de geheime diensten onderscheppingsjagers aan de grond; 48 uur later echter presenteert het FBI een lijst met de daders van de zelfmoordaanslagen. Binnen de tien dagen blijkt dat 7 van deze mensen nog leven.

Wat zegt u ?

- Ja, ja, en waarom heeft de FBI-chef geen commentaar gegeven op deze verkeerde informatie ? Van waar kwam de lijst, waarom was hij niet correct ? Indien ik onderzoeksrechter in deze zaak was, dan zou ik regelmatig het publiek informeren welke sporen er nog gevolgd worden en welke niet.

De regering van de V.S. heeft na de aanslagen van een uitzonderingssituatie gesproken: "We bevinden ons in oorlogstoestand." Het is toch begrijpelijk dat men de vijand niet alles meedeelt wat men van hem weet.

- Natuurlijk. Maar een regering die ten oorlog trekt, moet via een onderzoek eerst vaststellen wie de aanvaller is, de vijand. Dat moet ze bewijzen. Nu geeft ze zelf toe dat ze niet over materiaal beschikt dat voldoende bewijskracht heeft.

Enkele gegevens over de daders werden door onderzoek bevestigd. Zo is de waarschijnlijke leider, Mohammed Atta, nog dezelfde morgen van die elfde september van Portland naar Oregon gevlogen om daar aan boord te gaan van het toestel dat in het WTC vloog.

- Indien deze Atta écht de man is die de zaak controleerde, dan is het toch raar dat hij het risico wilde lopen om met een vliegtuig naar Boston te vliegen dat slechts enkele minuten vertraging moest hebben om hem zijn geplande zelfmoordvlucht te doen missen. Waarom zou een geraffineerde dader zo iets doen ? Je kunt trouwens bij CNN lezen dat geen enkele van de daders op de officiële passagierslijst stond. Geen enkele heeft één van de vier check-in-procedures doorlopen. En waarom heeft geen enkele bedreigde piloot langs de stuurknuppel de afgesproken signaal-code 7700 aan het grondstation doorgeseind ? Daarbij: de zwarte dozen, die normaal schok- en brandbestendig zijn, die de gesprekken in de cockpit opnemen, bevatten deze keer geen bruikbare gegevens.

Dat kan gebeuren ...

- Juist zoals het kan gebeuren dat daders bij hun voorbereidingen sporen achterlaten als een dravende olifantenkudde ? Ze betaalden met kredietkaarten op hun eigen naam, ze gingen lessen volgen onder hun eigen naam. Ze laten een huurwagen met Arabische vlieginstructies voor een Jumbo-jet achter op de luchthaven. Op weg naar hun eigen dood namen ze testamenten en afscheidsbrieven mee die in de handen van het FBI vallen omdat ze verkeerd gelegd of geadresseerd waren. Daar legt men toch een spoor van witte steentjes om de Klein Duimpjes in een bepaalde richting te sturen ! Er is ook de theorie van een Britse vliegtuigingenieur: de vliegtuigen zouden van buitenaf bestuurd zijn. In de jaren 70 hebben de Amerikanen die techniek ontwikkeld om gekaapte vliegtuigen door een ingreep in de computerbesturing te redden. Deze techniek zou hier misbruikt zijn. Dat is een theorie ...

... die tamelijk avontuurlijk klinkt en waarvan nog nooit sprake was.

- Ziet u ! Ik hang deze theorie niet aan, maar ik vind ze het overwegen waard. En die duistere aandelentransacties dan ? De week voor de aanslagen is de omzet van de aandelen van de luchtvaartmaatschappijen American Airlines, United Airlines en verzekeringen gestegen met 1200 %. Het ging om 15 miljard dollar. Enkele mensen moéten iets geweten hebben. Wie ?

Speculeert u eens.

- Met behulp van die verschrikkelijke aanslagen werden de Westerse democratieën onderworpen aan een hersenspoeling. Het vijandbeeld van het communisme is achterhaald, nu worden de volkeren van de Islamwereld de vijand. Zij zouden de basis zijn voor zelfmoordterroristen.

Hersenspoeling ? Dat is straffe toebak !

- Ja ? Maar het idee van dat vijandbeeld komt niet van mij, maar van Zbigniew Brzezinski en Samuel Huntington, twee ideologen van de Amerikaanse geheime dienst en buitenlandse politiek. Reeds halverwege de jaren 90 meende Huntington dat de mensen in Europa en de V.S. iemand nodig hadden die ze konden haten, dat zou de identificatie met de eigen maatschappij versterken. En Brzezinski, die dolle hond, pleitte reeds als raadgever van Jimmy Carter voor het alleenrecht van de V.S. op alle grondstoffen van de wereld, vooral olie en gas.

U denkt dat de gebeurtenissen van 11 september ...

- ... precies passen in het concept van de wapenindustrie, de geheime diensten, het totale militair-industrieel-academisch complex. Dat valt toch op. De grote grondstofreserves op het territorium van de voormalige USSR staan nu ter beschikking, ook de trajecten voor de pijplijnen en ...

Dat heeft Erich Fallath in Der Spiegel uitvoerig beschreven: "Het gaat om militaire bases, om drugs, om aardolie- en aardgasreserves ..."

- Ik stel vast: het plannen van de aanslagen was technisch en organisatorisch een meesterwerk. Op enkele minuten vier lijnvliegtuigen ontvoeren en op een uur tijd via gecompliceerde vliegbewegingen naar het doel te leiden. Dat is zonder massieve medewerking van de geheime diensten van de staat en industrie ondenkbaar.

U ziet overal samenzweringen !

- Ja, ja, dat is de spot van diegenen die graag de ambtelijk vastgestelde lijn volgen. Ook onderzoeksjournalisten worden gevoederd met propaganda en desinformatie. Wie aan die lijn twijfelt, die kan ze alle vijf niet op een rijtje hebben ! Dat is toch uw bedenking nietwaar ?

Uw carrière spreekt eerder tegen het vermoeden dat u niet volledig in orde zou zijn in uw bovenkamer. U was reeds in het midden van de jaren 70 staatssecretaris in het ministerie van Landsverdediging. In 1993 was u de woordvoerder voor de SPD in de onderzoekscommissie Schalck-Golodkowski ...

- ... en daar begon eigenlijk alles. Tot dan wist ik niet veel van het werk van geheime diensten. En nu moesten wij vaststellen dat er zich iets raar voordeed: wij onderzochten de intriges van de Stasi en andere oostelijke geheime diensten op gebied van economische criminaliteit, maar van zodra wij iets wilden weten over het werk van onze eigen spionagedienst of de CIA, dan ging de deur dicht, zonder genade. Geen informatie, geen samenwerking, niets. Toen werd ik voor het eerst wantrouwig.

De commissie Schalck-Golodkowski heeft uitgemaakt dat de DDR betrokken was bij verschillende zaken in het buitenland. U onderzocht een bepaald geval wat nauwkeuriger ...

- ... en dan ontdekten wij een spoor in Rostock waar Schalck zijn wapendepot georganiseerd had. En dan stoot men op een filiaal van Schalck in Panama, en daar stoot men op Noriega, die jaren president, drughandelaar en geldwasser tegelijk was, nietwaar ? En dan staat deze Noriega op de loonlijst van de CIA met 200.000 dollar per jaar. Zo'n zaken hebben mij pas goed nieuwsgierig gemaakt.

U hebt een boek geschreven over de operaties van de CIA en consoorten. Ondertussen bent u expert geworden wat betreft de merkwaardigheden in het werk van de geheime diensten.

- Het woord "merkwaardigheden" is een verkeerde formulering. Wat in de naam van de geheime diensten reeds allemaal gebeurd is en nog altijd gebeurt, dat zijn kort en goed misdaden.

Wat bepaalt volgens u in de eerste plaats het werk van de geheime diensten ?

- Verstaat u mij niet verkeerd: ik vind dat geheime diensten in ieder geval zinvol zijn en ...

U moet niets weten van de vroegere eis van de Groenen om deze diensten gewoon af te schaffen ?

- Nee, het is goed om een blik achter de coulissen te werpen. Informatie over de plannen van de vijand, dat is zinvol. Het is belangrijk om zich in het brein van een tegenstrever te kunnen inleven. Wie de methodes van de CIA wil verstaan moet zich bezig houden met de hoofdopdracht van deze dienst: de "covert operations": onder het niveau van de directe oorlogsvoering, buiten het volkerenrecht, worden vreemde staten gestuurd door opstanden uit te lokken of terreuraanslagen te ensceneren, in de regel gecombineerd met drugs- en wapenhandel en geldwitwasserij. Eigenlijk is dat tamelijk eenvoudig: men bewapent gewelddadige mensen; maar omdat in geen geval mag ontdekt worden dat daar een geheime dienst achter zit, worden met grote middelen alle sporen uitgewist. Ik heb de indruk dat die geheime diensten 90 % van hun tijd spenderen aan het leggen van valse sporen; zodat men, wanneer iemand beweert dat hij mededader is aan dergelijke operaties, gemakkelijk als paranoïde kan afschilderen. De waarheid komt dikwijls pas tientallen jaren later aan het licht. CIA-chef Allan Dulles zei ooit: "In geval van twijfel belieg ik zelfs het Congres !"

De Amerikaanse journalist Seymour M. Hersh heeft in de New-Yorker geschreven dat ook enkele mensen van de CIA en de regering ervan uitgaan dat vele sporen gelegd werden om verwarring te zaaien. Wie zou dat allemaal gearrangeerd hebben ?

- Dat weet ik ook niet, hoe zou ik ? Ik gebruik alleen maar mijn gezond mensenverstand en stel vast: die terroristen hebben zich zo opvallend gedragen als maar kon. En als gelovige moslims bezochten ze dan ook nog een striptease-bar en daar staken ze met hun zat gezicht geldbriefjes in de slip van de danseres.

Zelfs zoiets is altijd mogelijk.

- Kan zijn. Ik kan op mijn eentje niets bewijzen, dat gaat mijn mogelijkheden te boven. Maar ik heb het echt moeilijk om mij voor te stellen dat alles het werk is van een boze man in zijn grot.

Is het mogelijk, Herr von Bülow, dat u vandaag het typische anti-Amerikanisme uitdraagt ?

- Onzin, dat heeft helemaal niets met anti-Amerikanisme te maken. Ik ben een grote bewonderaar van die grote, vrije gemeenschap en ben het altijd geweest. Ik heb in de V.S. gestudeerd.

Hoe komt u op het idee dat er een verband is tussen de aanslagen en de geheime diensten ?

- Herinnert u zich de eerste aanslag op het WTC in 1993 ?

Bij die aanslag stierven door een bom zes mensen, meer dan duizend werden gewond.

- Centrale figuur was daar een bommenmaker, een voormalig Egyptisch officier. Hij had voor de aanslag enkele moslims geronseld. Ondanks een inreisverbod van het State Department had de CIA hen het land binnengeloodst. Tegelijk was de chef van de bende een informant van het FBI. En hij kwam overeen met zijn bazen dat op het laatste moment de gevaarlijke springstof zou vervangen worden door een onschadelijk poeder. Maar het FBI hield zich niet aan de afspraak. De bom ontplofte dus met medeweten van het FBI. De officiële versie klonk al vlug: de daders waren gevaarlijke moslims.

U zat indertijd in de regering van Helmut Schmidt toen de soldaten van de Sovjet-Unie in Afganistan binnenvielen. Hoe werd er gereageerd ?

- De Amerikanen drongen aan op handelssancties, ze wilden dat de Olympische Spelen in Moskou geboycot werden ...

... en de Bundesregering deed mee ...

- Vandaag weten we: het was de strategie van de Amerikaanse veiligheidsadviseur Brzezinski om de USSR vanuit de aangrenzende moslimstaten te destabiliseren: men lokt de Russen naar Afganistan en laat hen daar hun Viëtnam meemaken. Met de steun van de geheime diensten van de V.S. werden in Afganistan en in Pakistan minstens 30.000 moslimvechters opgeleid, louter nietsnutten en fanatici die tot alles bereid waren en dat ook nu nog zijn. Eén ervan is Osama bin Laden. Jaren geleden schreef ik al: "Uit dit gebroed werd in Afganistan in Koranscholen met Westers en Saoedisch geld de Taliban gekweekt die het land nu terroriseren en ten gronde richten."

Ook als u zegt dat het V.S. om de grondstoffen in de regio te doen is: het uitgangspunt blijft toch de terreuraanslagen die aan duizenden mensen het leven hebben gekost.

- Volledig akkoord: deze gruwelijke daad moeten we niet uit het oog verliezen. Maar toch mag ik bij de analyse van politieke gebeurtenissen bekijken wie er voor- en wie er nadeel bij heeft, of wat toeval is. In geval van twijfel loont het eens een blik te werpen op de landkaart : waar liggen de bodemschatten en de toegangswegen ernaartoe ? Dan legt u er een kaart over met de burgeroorlogen en onrusthaarden: ze vallen samen. Zo ook met een derde kaart: zwaartepunten van de drugshandel. Waar dat alles samenvalt, daar zijn de Amerikaanse geheime diensten in de buurt. Overigens, de regering Bush is langs de familie bin Laden nauw met olie-, gas- en wapenhandel verbonden.

Wat denkt u eigenlijk van de bin Laden-video's ?

- Wanneer men te maken heeft met een geheime dienst, mag men manipulatie op grote schaal veronderstellen. De techniek kan Hollywood leveren. Als bewijsmiddel beschouw ik ze als zeer ontoereikend.

U denkt van de CIA werkelijk het slechtste.

- De CIA moet zich in het belang van de staat bij interventies in het buitenland aan geen enkele wet houden, ook geen volkerenrecht. Alleen de president beveelt. Terreur bestaat omdat er diensten als de CIA zijn. En als het budget verminderd dreigt te worden, en er vooruitzicht is op vrede, dan ontploft ergens een bom. Daarmee is dan bewezen dat men niet zonder die diensten kan, dat de critici warhoofden zijn, onnozelaars heeft vader Bush ze genoemd, en hij is zowel president als CIA-directeur geweest. U moet zien dat de V.S. 30 miljard dollar in de geheime dienst stoppen en nog eens 13 miljard in de drugsbestrijding, en is er resultaat ? De chef van een speciale eenheid voor strategische drugsbestrijding verklaarde na 30 jaar dienst vertwijfeld dat iedere belangrijke, grote zaak van drugshandel hem door de CIA uit handen werd genomen.

Verwijt u de Bundesregering hoe ze na 11 september gereageerd heeft ?

- Nee. Het is naïef om te denken dat de regering in die zaak onafhankelijk kon handelen.

Herr von Bülow, wat gaat u nu doen ?

- Helemaal niets. Mijn opdracht houdt op met te zeggen : zo kan het niet geweest zijn, zoek naar de waarheid !


*****




.

Loges en economie

In zijn boek "Im Namen des Staates" beschrijft von Bülow 636 bladzijden lang de activiteiten van de geheime diensten. Hij komt tot de conclusie dat geheime diensten de uitvoerende organen zijn van groepen die de macht bezitten en die willen houden. Daarom worden ze ingezet tegen andere staten, buitenlandse bedrijven, de eigen burgers, kortom tegen iedereen die een gevaar zou kunnen betekenen voor de politieke en economische belangen van zeer kleine groepen machtige mensen Over geheime diensten sprak Rudolf Steiner bij ons weten niet, maar wel over de kleine machtsgroepen die achter de schermen de wereld besturen. Na enkele uittreksels uit de slotbeschouwingen van Andreas von Bülow laten we Rudolf Steiner aan het woord.

Geheime diensten als de CIA, die wereldwijd operatief zijn, kunnen slechts in zeer beperkte mate inlichtingendiensten genoemd worden. Ze houden zich veelmeer bezig met de methoden en instrumenten om een verborgen machtspolitiek te kunnen doorvoeren, volledig buiten het kader van het volkenrecht en de openheid die met het recht samenhangt (eigenlijk geldt dit alleen nog voor de CIA en de Israëlische Mossad, de geheime diensten van andere landen tellen nog nauwelijks mee). Deze inofficiële, verborgen, reële buitenlandse politiek trekt zich niets aan noch van het nationale, noch van het internationale recht, laat staan van het volkenrecht of de mensenrechten. Deze politiek wordt in de democratieën voor het grootste deel geheimgehouden voor de democratische beslissingsorganen, er wordt niets aan de openbaarheid bekendgemaakt, zeker niet in de media. Deze verborgen buitenlandse politiek van de geheime diensten bezit geen democratische legitimatie. De geheime acties van de CIA in de 50 belangrijkste staten van de wereld maken gebruik van de georganiseerde criminaliteit en niet in de laatste plaats van de aanzienlijke geldmiddelen van de drugshandel.

[ ... ] De dekolonisatie na 1945 heeft zich beperkt tot een territoriaal terugtrekken. het economisch gewin uit de eigendom van de voormalige koloniale machten bleef tot op heden in de handen van de erfgenamen en opvolgers van de oude koloniale elites.

[ ... ] Tussen 1914 en 1918 verscheurden voornamelijk de continentale Europese machten elkaar en lieten Groot-Brittannië de olierijke gebieden van het Ottomaanse Rijk opdelen, een geopolitiek meesterwerk waar ook de V.S. van profiteerde. Sindsdien, tot op de dag van vandaag is er een nauwe realpolitieke samenwerking tussen de Angelsaksen, die steeds weer zichtbaar wordt in gemeenschappelijke geheime acties. Het is moeilijk om te geloven dat elites die gewoon zijn om in globale termen te denken, bereid zijn om af te zien van de uitgangspunten en methoden die Machiavelli even nuchter als cynisch in zijn "Il Principe" beschreef. Het overal bemerkbare vasthouden aan geopolitieke spelletjes toont zeer duidelijk dat een aanzienlijk deel van de westelijke machtelites weinig vertrouwen heeft in de werkzaamheid van de idealen van de westelijke regeringsvorm, de democratie, de rechtsstaat, het gelden van volkenrechterlijke regels. Liever betrouwen ze op de ondergrondse methoden en middelen van de geheime diensten om achter de rug van het volk en vrij van de publieke opinie het zgz. belang van de staat te beschermen."

Dit laatste was dus ook een vaststelling van Rudolf Steiner. Hij stelt dat samen met de tendens om de macht uit de handen van enkelingen (koningen) te halen, er een stroming optrad om die macht toch bij een elite te houden:

"Zo liggen de zaken uiterlijk, historisch. Nu moeten we naast die uiterlijke geschiedkundige gang ook eens datgene leggen wat het resultaat is van de impulsen die al langere tijd vanuit het Westen werken. Men heeft nog niet eens alle impulsen die zich van bepaalde min of meer occulte krachten bedienen wanneer men alleen nog maar naar de uiterste vertakkingen van deze occulte impulsen verwijst: naar de vrijmetselarij. Want door de westerse vrijmetselarij wordt veel bewerkstelligd. Daar zitten mensen die aan vele touwtjes trekken. En ik heb u gezegd: in deze zaken wordt met lange tijdspannen gerekend.

De moderne vrijmetselarij krijgt in het begin van de 18de eeuw vaste vorm in Engeland, voortbouwend op een vroeger stadium, dat spreekt vanzelf. Binnen het Britse Rijk, niet het imperium, maar binnen het Verenigd Koninkrijk blijft de vrijmetselarij in wezen zo, dat zeer respectabele doeleinden nagestreefd worden, zo te zeggen. Maar overal elders, op vele plaatsen buiten het eigenlijke Britse Rijk, worden door de vrijmetselarij uitsluitend of hoofdzakelijk politieke doeleinden nagestreefd. Dergelijke politieke interessen in de meest uitgesproken zin worden nagestreefd door de "Grand Orient de France", maar ook door de andere Grand-Orients. Nu kan men zeggen: wat hebben de Engelsen ermee te maken als er in andere landen politieke strekkingen gevolgd worden door bepaalde vrijmetselaarsloges die een occulte achtergrond hebben ? Maar houdt u dan rekening met het feit dat de eerste hogegraadsloge in Parijs vanuit Engeland opgericht werd, niet vanuit Frankrijk ! Niet Fransen maar Britten hebben die opgericht; ze hebben dan de Fransen in hun loge ingesponnen. Na het oprichten van deze loge in 1725 in Parijs vanuit Engeland, werd er dan met de zegen van de "Grand-Orient" een eerste eigen loge in 1729 in Parijs opgericht. Daarna volgden, terug vanuit Engeland stichtingen in Gibraltar 1729, Madrid 1728, Lissabon 1736, Florence 1735, Moskou 1731, Stockholm 1726, Genève 1735, Lausanne 1739, Hamburg 1737. Ik zou de lijst nog veel langer kunnen maken; ik zou u kunnen aantonen hoe als een netwerk deze loges opgericht werden, weliswaar met een ander karakter dan die in het Britse Rijk, als de uiterlijke instrumenten voor bepaalde occultistisch-politieke impulsen.

[ ... ] Het is niet zonder belang dat de Engelse vrijmetselaar vandaag kan zeggen: bekijkt toch onze loges, die zijn zeer eerbaar - en de andere die gaan ons niets aan. Wanneer men echter de historische samenhang en de drijvende krachten doorziet die in wisselwerking staan, dan is het één en al grote Britse politiek die zich daarachter verbergt.

Wanneer men naar de oorzaken van deze politiek vraagt, dan moet men, om de zaak te verstaan, de geschiedenis een beetje ter hulp nemen. Die vertoont sinds de 17de eeuw -het bereidt zich al voor in de 16de eeuw- de tendens om te democratiseren, in het ene land met een grotere, in het andere met een kleinere snelheid. Men neemt de macht weg van de weinigen en verspreidt ze over grote massa's. Ik bedrijf geen politiek, ik ga mij dus niet vóór of tegen de democratie of vóór of tegen om 't even wat uitspreken; ik wil alleen feiten behandelen. De drang tot democratisering gaat doorheen de nieuwere tijd in een minder of meer versneld tempo, zodat daarbij verschillende stromingen ontstaan. Maar het is verkeerd om overal waar meerdere stromingen in kwestie komen, er maar één te willen bekijken. Stromingen verlopen zo in de wereld dat de ene het complement van de andere is.

... Als een parallelle stroming bij de democratische ontstond het gebruik van verborgen motieven in de verschillende ordes, hier en daar ook in de vrijmetselaarsordes. Geestelijk zijn die door hun doelen en bedoelingen niet, maar, laat ons zeggen, er ontwikkelde zich een geestelijke aristocratie parallel met de democratie die in de Franse Revolutie werkte, de aristocratie van de loge ontwikkelde zich.

Wil men als mens van deze tijd klaar zien om de wereld onbevooroordeeld tegemoet te treden en te kunnen verstaan, dan moet men zich niet laten verblinden door de democratische logica, die toch maar binnen zijn eigen sfeer geldig is, noch door frasen over de democratische vooruitgang enz. Men moet dan wijzen op het indringen van een streven om weinige enkelingen de heerschappij te verschaffen door de middelen die men binnen de loge bezit, het ritueel en de suggestieve werking. Daar moet men op wijzen.

In een materialistische tijd heeft men dat al verleerd, maar vóór 1850 hebben mensen op die samenhangen gewezen. Slaat u er maar eens filosofische historici van vóór 1850 op na en u zult zien dat die wijzen op een samenhang van de loges met de Franse revolutie en met alle daaruit volgende ontwikkelingen. In de tijden die we moeten beschouwen als voorbereidend op de huidige situatie heeft zich de westerse geschiedkundige ontwikkeling nooit losgemaakt van de loges. Altijd was de invloed van de loges sterk werkzaam, de loges wisten de kanalen te vinden om de gedachten van de mensen een bepaalde richting te geven. En eens men een dergelijk net gesponnen heeft, waarvan ik u nu slechts enkele mazen getoond heb, dan hoeft men maar op een knop te drukken om de zaak verder te laten werken." (5)

Het actief worden van de verschillende loges valt samen met het uitbreiden van het moderne kapitalisme. Volgens Werner Sombart ("Der moderne Kapitalismus") hebben voornamelijk twee factoren voor de ontplooiing van dit economisch systeem gezorgd: de behoefte naar luxegoederen en de oorlogsbehoeften van de Europese vorsten. Een systeem dat gebaseerd is op de productie van oorlogsmateriaal brengt onvermijdelijk mee dat dit materiaal op tijd en stond gebruikt en vernietigd wordt. In de 19de eeuw was dit na de nederlaag van Napoleon niet meer gebeurd, ten minste niet op grote schaal, en er traden dan ook verschillende grote economische crisissen op als gevolg van overproductie. Bij het begin van de 20ste eeuw waren de Europese mogendheden tot de tanden bewapend, het systeem dreigde ineen te storten. De wereld was toen al toe aan een nieuwe sociale ordening, de driegeleding. In de plaats daarvan koos Groot-Brittannië resoluut voor een oorlog.

In een lange serie voordrachten toont Rudolf Steiner aan dat de Eerste Wereldoorlog doelbewust uitgelokt werd door Engeland. Hij deed dat aan de hand van niet eens zo occulte bronnen, een beetje zoals Noam Chomsky nu aan de hand van officiële publicaties de verborgen agenda van de V.S.-politiek blootlegt.

Meer dan vijftig jaar na de tweede wereldoorlog zijn er documenten genoeg vrijgekomen waaruit men kan opmaken dat Engeland zeer goed een tweede wereldoorlog had kunnen vermijden. Tot die conclusie komt men natuurlijk nooit door alleen maar het uiterlijk verloop van de gebeurtenissen te bestuderen. Het komt erop aan hier en daar een kleine anekdote of een feitje vast te houden (zie de zaak Schacht op blz. 21) Deze eerste en de daarop volgende tweede wereldoorlog waren een echte zegen voor de elites die profiteren van zinloze productie zonder er de slavenarbeid te moeten voor verrichten. Deze groepen waren ook niet van plan om na de tweede wereldoorlog de uitbreiding van hun militair-industrieel- (en ondertussen ook academisch) complex terug te schroeven. Want in een kapitalistisch systeem treedt dan binnen de kortste keren terug een economische crisis op. Tenzij men bvb. de mensen slechts 20 uur per week laat werken en de opbrengsten van de technische vooruitgang eerlijker verdeelt (zie het interview met Juliet Schor hieronder). Dus bleef een systeem van oorlogsproductie bestaan, zoals George Orwell het goed gezien heeft en beschreven in zijn "1984" : een systeem van permanente buitenlandse bedreiging werd geïnstalleerd, eerst de Koude Oorlog, en nu de zgz. moslimterreur. In beide gevallen zonder een reële dreiging, maar het bestaande economische systeem werd en wordt op die manier niet ernstig in vraag gesteld.

Dit is ongeveer het beeld van een ontwikkeling waartoe men komt wanneer men wat grasduint in de citaten van www.whatreallyhappened.com

Een kleine greep uit de 111 bladzijden:
"Veel van onze buitenlandse politiek wordt bepaald door de onverzadigbare druk van grote ondernemingen om militair materiaal te verkopen zowel aan het ministerie van Landsverdediging als rechtstreeks aan buitenlandse dictators. Dit gebeurt zelfs wanneer het tegen de belangen van ons land, van de belastingbetaler en het principe van wijs beheer van de openbare financiën in gaat. Vijftig jaar na W.O. II zijn er nog altijd tienduizenden soldaten in Europa en oost-Azië om welvarende bondgenoten , die zeer wel in staat zijn om zichzelf te verdedigen, te beschermen tegen onbestaande vijanden. Maar nog altijd ontstaan er nieuwe plannen voor massieve wapensystemen op de tekentafels, die onze fiscale toekomst blijven hypothekeren en die geld en talent wegzuigen van civiele projecten die al lang hadden moeten uitgevoed worden. President Bush verklaarde tien jaar geleden dat de Koude Oorlog gedaan was en nog altijd zitten we met een Koude Oorlogsbudget. Nog altijd een militair budget van $ 300 miljard* ! Wanneer wordt er gedemobiliseerd ? Hoe zit het met het vredesdividend ?
Ralph Nader, de voortrekker van de Amerikaanse consumentenbeweging.
(* Het budget voor militaire uitgaven in de V.S. bedraagt 284 miljard dollar.(New York Times -16 jan 2000). Ter vergelijking: het Russische defensiebudget wordt geschat op 4 miljard dollar, dat van China op 17 miljard dollar.)

- "Wat zou er gebeurd zijn indien de miljoen Britten en Amerikanen, met hun benzinecoupons en hun ellenlange wachtrijen, te weten gekomen waren dat in 1942 Standard Oil of New-Jersey (in het bezit van Rockefeller) de brandstof voor de vijand via het neutrale Zwitserland verscheepte en dat de vijand benzine van de Geallieerden vervoerde ? Stel je voor dat het publiek ontdekt had dat de Chase Bank in het bezette Parijs, na Pearl-Harbour zaken deed met de vijand voor miljoenen dolars, met volledig medeweten van het hoofdkantoor in Manhattan ? Of dat in Frankrijk Ford-vrachtwagens voor de Duitse bezettingsmacht werden gemaakt met toestemming van Dearborn, Michigan ? Of dat kolonel Sosthenes Behn, hoofd van ITT tijdens de oorlog van New York naar Bern vloog, via Madrid om Hitlers communicatiesystemen te verbeteren en de bommen te verbeteren die op London vielen ? Of dat onmisbare kogellagers verscheept werden naar klanten in Latijns-Amerika die banden hadden met de Nazi's, met goedkeuring van de vice-voorzitter van de U.S. War Production Board, terwijl Amerika's strijdkrachten er tekort kwamen ? Of dat dergelijke overeenkomsten bekend waren in Washington en ofwel goedgekeurd ofwel opzettelijk niet gezien werden ?"
Charles Higham, researcher over V.S.-Nazi collaboratie tijdens WO II.

Philip Agee, één van de CIA-renegaten schrijft in "CIA-Intern":
" Het valt mij zwaar om toe te geven dat ik een dienaar van het kapitalisme geworden ben, dat ik altijd afkeurde. Ik werd een van zijn geheime politiemannen. De CIA is uiteindelijk niets anders dan de geheime politie van het Amerikaans Kapitalisme die dag en nacht politieke dijkbreuken moet dichten zodat de aandeelhouders van de Amerikaanse firma's die in armoedelanden actief zijn verder kunnen hun winsten incasseren. De sleutel van het succes van de CIA zijn de twee of drie procent van de bevolking van de arme landen die het leeuwenaandeel krijgen - en die vandaag (1968) bijna overal meer verdienen dan in 1960 terwijl de gemarginaliseerde 50, 60 of 70 procent van de bevolking het met als maar minder moet doen.

- Albert Einstein verklaarde in 1950: "De mannen die de werkelijke macht in dit land bezitten, hebben niet de intentie om de Koude oorlog te beëindigen."

En zelfs president Wilson, de man die Rudolf Steiner dikwijls typeerde als het toppunt van onbenulligheid verklaarde:
" We zijn één van de slechtst geregeerde, meest gecontroleerde en gedomineerde regeringen geworden van gans de wereld. Niet langer een regering van vrije mening, niet langer een regering door de overtuiging en stem van de meerderheid, maar een regering van het goeddunken en de dwang van kleine groepen machtige personen."

Rudolf Steiner plaatste deze ontwikkeling in en zeer ruim perspectief (in de tijd). Hij wijst erop dat het sterker woren, eigenlijk het allesoverheersend worden van het economisch onvermijdelijk is.

Maar met zijn inzichten over de sociale driegeleding heeft hij ook een begin gemaakt om een tegengewicht te bieden: het versterken van het middengebied, de rechtssfeer die moet werken volgns democratisch-republikeinse principes.

Eerst beschouwen we de grote lijnen, de drie impulsen die in de vijfde na-Atlantische cultuurperiode werken. A. Een impuls die nog uit de derde na-Atlantische cultuurperiode stamt, een theocratisch element, dat vooral in het eerste derde van de vijfde na-Atlantische cultuurperiode nog sterk zal zijn (dus van 1415 tot 2135). We zien dat element in de hiërarchische opbouw van het bestuur van de staten, die nog altijd door een kleine elite geregeerd worden. Die mag dan wel verkozen zijn, de uiteindelijke inspraak van het volk is zeer beperkt.

Deze impuls is verbonden met de gewaarwordingsziel, het bewustzijn voor het anachronistische van deze structuur is derhalve niet zeer helder.

B. Een impuls die uit de vierde na-Atlantische cultuurperiode stamt, een diplomatisch-politiek element. Rudolf Steiner zegt het niet uitdrukkelijk maar we mogen aannemen dat dit element, hoewel 'over tijd' toch tot het tweede derde van de vijfde na-Atlantische cultuurperiode zal doorwerken, dus tot 2855.

We zien dit tegenwoordig in de relaties tussen staten, waarbij geopolitieke strategieën gehanteerd worden. Deze impuls is verbonden met de verstands- en gemoedsziel, net zoals de cultuurperiode waaruit hij stamt.

C. De eigenlijke impuls van de vijfde na-Atlantische cultuurperiode, het industrieel-commercieel element. Waarschijnlijk bereikt die een hoogtepunt tussen 2855 en 3575.

Het eerste element ging uit van het Italiaanse en Spaanse volk (de kerkelijke structuur in die naties). Het tweede element werd gedragen door het Franse volk (de politiek sinds Lodewijk XIV). De derde impuls, verbonden met de bewustzijnsziel, gaat uit van het Britse volk. Waar Rudolf Steiner Engels of Brits zegt mogen we vandaag gerust lezen Anglo-Amerikaans.

" Vandaar de aanspraak van het Britse element op de universeel-commercieel-industriële wereldheerschappij.
Beste vrienden, dingen die hun oorsprong vinden in het geestelijk leven, die leven zich uit. Ze leven zich uit met alle zekerheid. Gelooft u niet dat men daarover kan moraliseren of theoretiseren, ze leven zich uit, ze worden werkelijkheid. Vandaar dat niemand moet geloven dat het geen inherent-noodzakelijke reden zijn waarom de missie van het Britse volk werkelijkheid wordt, en die erin bestaat om een commercieel-industrieel-universele monarchie over gans de wereld te grondvesten. Deze aanspraken komen namelijk uit de realiteit. Van deze dingen moet men inzien dat ze samenhangen met het wereldkarma. En wat de mensen uitspreken, wat de mensen denken, dat is maar een openbaring van de krachten die er geestelijk achter staan. Vandaar dat niemand moet geloven dat de Britse politiek zich ooit zal laten bekeren door moraalpredikers of zal rekening houden met de rest van de wereld en afstand zal doen van haar aanspraken om de wereld volledig in haar hand te krijgen voor handel en industrie. Daarom moet het ons ook niet verwonderen dat diegenen die deze zaken doorzien gemeenschappen hebben opgericht die erop uit zijn enkel en alleen dat doel te verwerkelijken en het te verwerkelijken met de middelen die tegelijk geestelijke middelen zijn.

En daar hebben we nu het begin van een ongeoorloofd samenspel. Want het spreekt vanzelf dat occulte principes, occulte middelen, occulte impulsen niet als drager, als motoren mogen aangewend worden, juist in de vijfde na-Atlantische cultuurperiode, die een zuiver materialistische cultuurperiode moet zijn. Op dat ogenblik begint het dubieuze, wanneer achter de uitbreiding van deze zuiver materiële cultuur occulte impulsen staan. Dat echter is het geval.
Men wil de wereldheerschappij niet slechts grondvesten met wat op het fysieke plan als middelen ter beschikking staat, maar men wil deze cultuur doen gedijen met impulsen van het occultisme, met impulsen die in de wereld van het on-openbare liggen.
Daar wordt dus met occulte middelen niet meer voor het heil van de algemene mensheid geijverd, maar alleen voor het heil van één groep. Verbindt u eens dergelijke gezichtspunten die uit een dieper inzicht stammen, met de gebeurtenissen die u dagelijks ziet afspelen, dan zult u een en ander grondig begrijpen.

Er zijn nog talrijke prijzenswaardige idealisten - ik zeg dat niet op een of andere spottende manier, maar omdat idealisme, ook waar het verkeerd is, altijd prijzenswaardig is- die geloven dat het net van commercieel-industriële maatregelen dat zich van de kant van het Britse Rijk over verschillende landen uitstrekt, maar zo lang zal duren als het oorlog is, en dat daarna de mensen terug hun vrijheid in het commerciële verkeer zullen hebben. Afgezien van enkele illusies die men zal wekken door voorlopige maatregelen, om de mensen niet direct achterdochtig te maken, is de controle op het handelsverkeer die tijdens deze oorlog begonnen is, niet zo bedoeld dat die tegelijk met de oorlog weer zal verdwijnen, maar integendeel zo, dat die met de oorlog in gang werd gezet en dan altijd verder gaat. De oorlog was maar de gelegenheid om de neus in de handelsboeken van de mensen te steken, maar men moet niet geloven dat dit meegluren in de zakenboeken na de oorlog zal ophouden - ik bedoel dat enkel symbolisch voor wat op de grootste schaal zal gebeuren. Bedoeld wordt dat de commerciële wereldheerschappij altijd intensiever en intensiever wordt."(6)

Is dat niet volledig in overeenstemming met wat Andreas von Bülow zegt over de geheime diensten ?
Het moet ons ook niet verwonderen dat vele mensen die deze ontwikkelingen bestuderen niet alleen vast geloven in de werking van economische belangengroepen, maar ook in het bestaan van een hoger niveau dat deze belangengroepen gebruikt om tot een Wereldregering te kunnen komen. Voor ons antroposofen is het duidelijk wie er uiteindelijk als hoogste instantie achter deze evolutie zit, wie zo intelligent met leugens en geld omgaat. Misschien mogen we zelfs aannemen dat deze geest al op een bepaalde manier "geïncarneerd" is in de ontzaglijke geldstromen die over de aarde circuleren.

Wanneer we de beschrijving van de Antichrist door Solovjov als een soort eindpunt nemen, dan kunnen we nu toch al duidelijke kanalen en tendensen afgetekend zien die leiden tot de installatie van een Wereldregering. Verschillende mensen van wie men mag aannemen dat ze thuis zijn in de kringen van de machtigste elites spraken zich al onverholen in deze zin uit. Andreas von Bülow wees ons op de gedachten van een Huntington en een Brzezinski, maar het druppelt door op alle niveaus, zo lezen we bvb. in de Financieel-Economische Tijd:

Peter Mandelson, oud-minister en raadgever van Brits premier Tony Blair, over samenwerking tussen Europa en de VS voor veiligheid:
" Deze alliantie moet de kern leveren van het toekomstige internationale systeem. Dat is er geen van goeden tegen slechten maar van orde tegenover wanorde. Dat organiserend principe moet het principe vrijheid tegenover communisme van de Koude Oorlog vervangen."
Financial Times

We mogen verwachten dat het woord en begrip 'vrijheid' stilletjes aan uit de traditionele media zal verdwijnen. Vrijheid wordt vervangen door orde. Orde = leven volgens de wetten. En de wetten worden gemaakt door de Partij, ik bedoel: de partijen. Waar halen partijbesturen hun directieven ?

In de media wordt er nogal laatdunkend gesproken over mensen die geloven in het bestaan een groot "complot". In de V.S. zijn vele wat men noemt ultra-rechtse groeperingen ervan overtuigd dat hun regering een totalitair systeem in hun vrije land wil installeren. Iedere verzwakking van het lokaal bestuur ten voordele van het centraal gezag in Washington zien ze als een bevestiging van dit standpunt. Ten tijde van de Koude Oorlog schreven ze die verborgen invloed toe aan de communisten. Nu zien deze mensen stilaan in dat ook het communisme maar een instrument was om een groter doel te bereiken. Zoals gezegd, in de media worden deze mensen als totaal ongeloofwaardig afgeschilderd. Hieronder een reactie op uitlatingen in een populair Amerikaans nieuwsprogramma "60 Minutes"

Is het vergezochte paranoia om te geloven in een geplande wereldregering ?

De aanleiding tot dit artikel was een uitlating van gastvrouw Leslie Stahl in het bekend T.V.-programma "60 Minutes". Karen Griffin van de Midnight Messenger reageerde (7):

Leslie Stahl van "60 Minutes" had het over de Michigan Militia en de talloze andere paramilitaire groeperingen in ons land, ze noemde ze "deze zogenaamde patriotten". Dan ging ze verder en verklaarde op een toon van "hoe is het in Godsnaam mogelijk ?" : "Die mensen geloven écht dat er een geheim plan bestaat om een totalitaire wereldregering te installeren die ook over de V.S. zou heersen ... Experten zeggen dat dit niet mogelijk is. Dat al die nonsens over één wereldregering vergezochte paranoia is." Natuurlijk noemde ze die 'experten' niet bij naam.
Is het werkelijk vérgezochte paranoia om te geloven dat er een plan bestaat om een Nieuwe Wereldorde te installeren ? Laat ons eens luisteren naar de 'experten'.

Dr. Carroll Quigley

Wijlen Dr. Carroll Quigley, professor in Geschiedenis aan de Foreign Service School in de Georgetown University, mentor van president Bill Clinton, sprak klare taal: " Er bestaat, en dat al meer dan een generatie, een internationaal netwerk dat in zekere zin werkt zoals radicaal Rechts denkt dat de Communisten werken. Dit netwerk, dat we gerust de Round Table Groups kunnen noemen heeft in feite geen problemen om met de communisten samen te werken, of om met eender welke groep, en ze doen het ook geregeld. Ik ben op de hoogte van het bestaan van dit netwerk omdat ik het al twintig jaar bestudeer, en in het begin van de jaren zestig de gelegenheid had om twee jaar alle papieren en geheime documenten in te kijken. Ik ben niet tegen dit netwerk of tegen het merendeel van zijn doelstellingen. Gedurende het grootste deel van mijn leven stond ik ermee in nauw contact en was ik op de hoogte van vele operaties ... maar over 't algemeen wijk ik hoofdzakelijk af van zijn overtuiging in de zin dat het netwerk wenst verborgen te blijven, terwijl ikzelf van oordeel ben dat zijn rol in de geschiedenis betekenisvol genoeg is om openbaar te zijn." (Tragedy and Hope, Macmillan, 1966, p.950)

Eveneens in dat boek omschrijft Dr. Quigley het uiteindelijk doel, nl. een systeem op poten te zetten waarin "de vrijheid en keuze van het individu zal gecontroleerd worden binnen zeer nauwe grenzen, door het feit dat de mens zal genummerd worden vanaf zijn geboorte en dan gevolgd wordt, als een nummer, doorheen zijn schoolloopbaan, zijn legerdienst of andere publieke dienst, belastingaangifte, gezondheid en medische terugbetalingen, pensioen en erfenis. Dat zou niet minder betekenen dan een wereldsysteem van financiële controle in privé-handen ... in staat om het politiek systeem van ieder land te domineren, alsook de economie van de wereld als een geheel. Dit systeem zal gecontroleerd worden op een feodale manier door de centrale banken van de wereld die daartoe in onderlinge afspraak handelen." (p. 324)

David Rockefeller

" Nu de Verenigde Naties hun 50ste verjaardag naderen, is de nood aan steun vanuit de industrie voor de talrijke internationale problemen waarin ze verwikkeld zijn, nooit nijpender geweest ... Door het ineenstorten van de Sovjet-Unie is de gelegenheid voor een verlicht Amerikaans leiderschap misschien nog groter dan dit was in 1939, vóór het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog of in 1945, toen de Koude Oorlog begon. Maar dit huidig 'gelegenheidsvenster' langs waar een waarlijk vredelievende en samenhangende Wereld Orde kan intreden zal niet lang open zijn. Daar zijn reeds sterke krachten aan het werk die dreigen om al onze hoop en inspanningen te vernietigen om een duurzame structuur van globale coöperatie op te richten."
( Speech op het 28ste Diner van de Ambassadeurs van de Verenigde Naties, 18 september 1994.)

Zbigniew Brzezinski

De filosofie van de Trilaterale Commissie, opgericht door Rockefeller, wordt onthuld in "Between Two Ages" (Viking Press, NY). In 1970 klonk het dus zo: de plannen van het Establishment voor de toekomst van Amerika zijn "direct verbonden met de invloed van de technologie en houden in: een geleidelijk verschijnen van een meer gecontroleerde en gestuurde maatschappij. Een dergelijke maatschappij zou gedomineerd worden door een elite ... niet gehinderd door de beperkingen van traditionele waarden. Deze elite zou niet aarzelen om zijn politieke doelen te bereiken door gebruik te maken van de laatste technieken om het publiek te beïnvloeden en de maatschappij onder strikte controle en toezicht te houden." In het tijdschrift 'Encounter' van januari 1968 wijdde Brzezinski uit over het strafkamp dat hij van de V.S. wil maken. Het zal "mogelijk zijn om bijna voortdurend iedere burger in 't oog te houden en om complete bestanden up-to-date te houden, waarin zelfs de meest persoonlijke informatie over de gezondheid of het persoonlijk gedrag van de burger, naast de meer gebruikelijke informatie opgeslagen is. Deze bestanden kunnen op ieder ogenblik door de overheid (the authority) opgevraagd worden."
( Karen Griffin voegt toe: "Did you get that? Authority, singular! - fdw)

George Bush

Lees zeer aandachtig de woorden van de vroegere president Bush:
" Uit deze chaotische tijden kan ... een Nieuwe Wereld Orde verrijzen ... Een tijd waarin de naties van de wereld, oost en west, noord en zuid, in welvaart en harmonie kunnen leven ... Vandaag worstelt een Nieuwe Wereld Orde om een wereld te laten geboren worden die zeer afwijkt van de wereld die we nu kennen. Een wereld waarin de heerschappij van de wet in de plaats komt van de wet van de jungle ... Dit is een visie die ik deel met Gorbatchov.

Opvoeding

In alle duidelijkheid worden de doelstellingen van de would-be totalitairen op het gebied van de opvoedingspropaganda omschreven in de 'Occasional Letter No. 1' van J.D. Rockefeller's General Education Board (Algemene Raad voor Opvoeding). Reeds in 1904:

" In onze dromen beschikken wij over eindeloze hulpbronnen en de mensen geven zich met perfecte volgzaamheid over aan onze vormende handen. De huidige opvoedingsconventies verdwijnen langzamerhand uit hun geest, en, ongehinderd door tradities, leggen we onze eigen goede wil op aan een dankbaar en meewerkend plattelandsvolk ...
De taak die we onszelf stellen is zo eenvoudig als ze mooi is: om deze mensen op te leiden van de toestand waarin ze verkeren tot een perfect ideaal leven op de plaats waar ze gesteld zijn. We gaan dus onze kinderen organiseren en hen leren om op een volmaakte manier te doen wat hun vaders en moeders op een onvolmaakte manier thuis, in de winkels, op de boerderijen doen."
In 1933 onthulde Dr. Harold Ruggs in "The Great Technology" hoe men dacht om Amerika onder de slavernij te brengen van een quasi-socialistische Staat:
"Er moet een nieuwe publieke opinie gevormd worden. Hoe ? Alleen door tientallen miljoenen individuele geesten te creëren en deze tot een nieuwe sociale geest te smeden. Oude stereotype opvattingen moeten afgebroken worden en een nieuw sociaal opinieklimaat moet gevormd worden in de wijken en buurten van Amerika (p. 32)
"Via alle scholen in de wereld zullen we een nieuw concept uitzaaien van regering, een concept dat alle menselijke activiteiten omvat, dat de nood aan wetenschappelijke controle vooropstelt en het bedrijven van economische activiteiten in het belang van alle mensen. (p.271) Ieder kind in Amerika dat de school binnenkomt op de leeftijd van vijf jaar is geestelijk gezien ziek, want het komt naar school met een geloof in verkozen vertegenwoordigers, een affectie voor de grondleggers van Amerika, voor onze instellingen, voor de bestaande regeringsvorm ... voor patriotisme, nationalisme, soevereiniteit ... Dit alles bewijst dat het kind ziek is, want het écht gezonde individu is iemand die al deze zaken afwijst en dat is wat ik het échte internationale kind van de toekomst noem." (Dr. Pierce, Harvard University, 1973).

Verenigde Naties

Dezelfde doelen werden nogmaals zeer duidelijk omschreven in een document dat alleen voor interne verspreiding bedoeld was in september 1991, op de United Nations Conference on Environment and Development (UNCED) in Des Moines, Iowa. Dankzij een loyale landgenoot geraakten we in het bezit van een kopie van het document. Enkele korte uittreksels:
" De tijd dringt ... Gegeven de globale instabiliteit ... is een stevige controle op de wereldtechnologie, wapens en natuurlijke grondstoffen nu absoluut vereist ... De huidige immense overbevolking moet een halt toegeroepen worden door de aantallen te verminderen. Dit moet met alle beschikbare middelen doorgevoerd worden." "De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, geleid door de grote Angelsaksische naties ... zullen alle naties op de hoogte brengen dat verouderde ideeën over nationale soevereiniteit genegeerd worden en dat de Veiligheidsraad totale wettelijke, militaire en economische jurisdictie over om 't even welk gebied op aarde heeft en dat die jurisdictie afgedwongen zal worden door de grote naties van de Raad ... De rassen die bewezen hebben superieur te zijn door hun superieure prestaties moeten de mindere overheersen ... De V.N. zal bezit nemen van alle natuurlijke grondstoffen ... zodat ze kunnen gebruikt worden en beheerd voor het welzijn van de Grote Naties van de Veiligheidsraad ... Al het bovenstaande vormt de Nieuwe Wereld Orde ...

Vrijmetselarij

Hetzelfde basisplan werd uiteengezet in een artikel in het "New Age Magazine", een belangrijk orgaan van de (Schotse) Vrijmetselarij. C. William Smith schreef "God's Plan in America" in 1950:
" De Voorzienigheid heeft het Noordelijk ras uitgekozen om een nieuwe Wereld Orde tot stand te brengen. De Angelsaksen zijn het instrument om het plan uit te voeren om alles nieuw te maken: een nieuwe natie, een nieuw ras, een nieuwe beschaving en een nieuwe religie, een niet-sektarische religie, die van het "Grote Licht"."

Tot daar Karen Griffin. De werkzaamheid van de loges en hun verbonden zijn met de economische macht belichten we nu met een concreet geval, terug uit de tijd van het proces van Nürnberg.
De man die eerst het ganse proces organiseerde en daarna optrad als aanklager voor de V.S., Robert Jackson, vond de bankier Hjalmar Schacht, de president van de Reichsbank, een verachtelijk individu. Hij wilde niet alleen echte oorlogsmisdadigers maar ook - om een voorbeeld te stellen- mensen uit de industrie en uit het bankwezen laten veroordelen omdat ze een verkeerd regime gesteund hadden. De oude Krupp was spijtig genoeg seniel, dus stortte hij zich op Schacht. Hij was des te ijveriger omdat er geruchten gingen dat Schacht toch maar voor de schijn vervolgd werd. Uit de afgeluisterde gesprekken wist hij dat Schacht aan zijn medegevangenen voorspelde dat hij niet zou veroordeeld worden. Briefschrijvers gaven spottend uiting aan hun ongeloof: hij, Jackson, zou er nooit in slagen om een grote bankier te laten veroordelen, of hij nu vriend of vijand was, deze mensen zijn immers de nieuwe Onaanraakbaren !
Jackson moest inderdaad vaststellen dat de Nazi-bankier invloedrijke vrienden had. Eén van de mensen van zijn team liet hem weten dat hij benaderd was door de Britse assistent-aanklager Phillimore opdat Amerika zijn harde houding tegenover Schacht zou milderen. Het bleek dat deze druk uitging van Sir Montagu Norman, gouverneur van de Bank van Engeland. ( Dergelijke druk bestaat eigenlijk uit niet meer dan een hint: "It would be most unfortunate if anything were to happen to Schacht ...")
Over ieder vonnis moesten minstens drie van de vier rechters (één voor elke grootmacht) het eens zijn. De Britse rechter, Sir Norman Birkett, was een vrijmetselaar, Phillimore ook, evenals Montagu Norman en Schacht zelf. De Amerikaanse aanklager Jackson was zelf een hoge vrijmetselaar, net zoals zijn baas, president Truman, de Grand Master van de vrijmetselaars in Missouri. Schacht werd vrijgesproken. Merkwaardig is dat bij de bespreking achter gesloten deuren beslist werd tot 8 jaar gevangenisstraf omdat noch Russen noch Fransen wilden toegeven. De volgende dag evenwel was de Franse rechter, professeur Donnedieu, al van mening veranderd ! De Russische rechter Nikitchenko stond machteloos.(2)

Uit de Financieel-Economische Tijd van 18 mei 2002:
Hans Daudt, emeritus-hoogleraar politicologie, over democratie in Nederland '
Onze democratie is flauwekul. Het gaat hem niet om de personen en ook niet om een bepaalde partij. Het gaat om 'het hele systeem' dat onder het mom van volksvertegenwoordiging het soortelijk gewicht van de volksstem tot circa nul heeft gereduceerd. Wie of wat kiest een burger als hij zijn stem uitbrengt? Geen burgemeester en sinds kort ook geen wethouder meer. Geen commissaris van de koningin, geen minister-president en geen staatshoofd. Zelfs geen gemeenteraads- of Kamerleden, want die worden door een sollicitatiecommissie benoemd. Ook geen college- of regeringsprogramma. Het verschil met vroeger is hooguit dat de functies niet langer erfelijk en onder de adel verdeeld worden, maar nu ook onder de burgerij. Voor de rest maakt het weinig uit. Ook in het parlement zitten geen gekozen vertegenwoordigers van het volk meer, maar benoemde mensen. Ze zien het Kamerwerk als opstapje naar een baan in het openbaar bestuur. En ja, daar moet je helaas vier jaar de politiek voor in.'

NRC Handelsblad

De werkzaamheid van de loges en de machtige economische elites zijn onvermijdelijk realiteiten, het heeft geen zin om daar rechtstreeks een confrontatie mee aan te gaan. Zoals we zagen bij Oskar Hansen moeten wij in Europa ons concentreren op onze ware opdracht: het versterken van de democratie, niet van de representatieve democratie, die verworden is tot een particratie (en daardoor tot een instrument van die loges verworden is), maar wel van de directe democratie. Alleen op die manier kan het woekerende economische binnen de perken worden gehouden. De eerste stap: het volk moet willen zijn soevereiniteit ernstig nemen en de juiste lessen trekken uit het verleden Wat hebben we bvb. geleerd van Nazi-Duitsland ? Als we de media moeten geloven, dan is de les dat België, met één van de grootste bevolkingsdichtheden ter wereld, nu een immigratieland moet zijn en dat ons land, met zelf een half miljoen werklozen, een eindeloze stroom van ongeschoolde immigranten moet opnemen. In feite is dat een economische les. De échte les is politiek, dat is ook de mening van Joseph Sobran, een bekende Amerikaanse columnist. Zijn conclusie: wantrouw je eigen regering (8).
Ik zou eraan toevoegen: zéker wanneer die regering aan iedere 'onderdaan' een Volkswagen of gratis TV-kijken of subsidie voor een straatbarbecue belooft. Je kijkt naar het bord linzensoep en hop, daar gaat je eerstgeboorterecht, je recht op vrije meningsuiting, je recht om zelf vorm te geven aan je eigen leefwereld.

.

Ken de vijand

Het is nu zowat zestig jaar geleden dat de Japanners Pearl Harbour aanvielen, en de discussie is nog altijd niet afgesloten: wist Franklin Roosevelt op voorhand dat er een aanval ging komen en verzweeg hij opzettelijk deze informatie voor de Amerikaanse bevelhebbers in Hawaii? Het boek "Day of Deceit" van Robert B. Stinnet gaf een nieuwe impuls aan het debat. Stinnet beweert dat Roosevelt het wist en de informatie voor zichzelf hield zodat hij een aanleiding had om de Verenigde Staten in een oorlog te storten waar de meerderheid van de Amerikanen absoluut niets moest van weten. Het interessante is dat Stinnet meent dat Roosevelt terecht aldus handelde omdat alleen de Verenigde Staten een Duitse overwinning konden verhinderen en de plicht hadden om dat te doen.

Critici repliceren dat Stinnet niet genoeg bewijzen aanhaalt. Roosevelt probeerde inderdaad de Duitsers en Japanners zover te krijgen dat ze een militaire operatie zouden uitvoeren. Dat moest dan de Amerikaanse publieke opinie gunstig stemmen voor deelname aan de oorlog. Daarmee zijn de critici het eens, maar volgens hen kon Roosevelt niet weten dat de Japanners juist in Pearl Harbour zouden toeslaan. Daarbij kon hij ook niet weten dat Hitler gek genoeg zou zijn om enkele dagen later de oorlog te verklaren aan de Verenigde Staten, waardoor Roosevelt vanzelf een reden had om deel te nemen aan de oorlog in Europa.

Waar iedereen het over eens is, is dat Roosevelt twee jaar lang loog tegen het Amerikaanse publiek toen hij voortdurend verzekerde dat hij zijn best deed om Amerika uit de oorlog te houden. In 't geniep smeedde hij plannen met Winston Churchill om precies het tegenovergestelde te bereiken. Hij zei zelfs tegen zijn raadgever Harry Hopkins dat hij kon afgezet worden indien ooit ontdekt werd in welke mate hij illegaal hulp bood aan de Britten*. Roosevelt wist heel goed wat hij deed.

De mensen in het duister laten omtrent de noodlottige beslissing om oorlog te voeren is niet alleen een diabolisch verraad, het is de antithese van al wat democratie zou moeten zijn. Zoals de meeste demagogen vleidde Roosevelt de mensen en praatte het volk naar de mond terwijl hij er een diepe verachting voor voelde. Zij die hem nu verdedigen zijn verplicht om leugens te verdedigen die nu niet meer kunnen volgehouden worden.

De zogenaamde "les van Pearl Harbour" is dat we altijd klaar voor de oorlog moeten zijn. Maar de échte les is dat je eigen regering je natuurlijke vijand is. Zij die de macht hebben kunnen niet vertrouwd worden. Ze nemen je geld, je vrijheid, en, als het nodig is, je leven. Daarom hebben we de bescherming van de Grondwet, die de macht verdeelt, juist om een alleenheerschappij te verhinderen waar een Roosevelt, juist zoals Hitler, Stalin en zo velen op uit zijn. Eén van de kwalijke kanten van monarchie, in tegenstelling tot de republikeinse bestuursvorm zoals de grondleggers van de Amerikaanse Grondwet die zagen, was dat een koning zijn natie in een oorlog kon storten naar eigen goeddunken en willekeur. Roosevelt zag de Grondwet louter als een obstakel dat hij moest ontwijken.

Maar de oorlogen van de oude koningen waren kleine schermutselingen vergeleken met de totale oorlogen die gevoerd worden door moderne heersers die zichzelf geen koningen noemen. Mannen als Stalin en Roosevelt droegen geen kronen met juwelen of hermelijnen mantels; ze deden zich voor als mensen uit het volk. Maar ze waren dodelijker dan zowel George III als Iwan de Verschrikkelijke.

Al twee eeuwen hebben heersers geleerd om de beperkingen van hun macht te omzeilen, te ontkennen, te vernietigen. Zij vormen voor ons een grotere bedreiging dan vreemde naties of de 'terroristen' waarvoor ze ons waarschuwen en tegen dewelke ze ons zouden beschermen. Ze vormen ook geen hypothetische bedreiging: door belastingen te verhogen en de waarde van het geld te verlagen hebben ze van regeren een systeem van georganiseerde plundering gemaakt.

De meest succesvolle terroristische organisaties op aarde zijn de belastingsagentschappen van de regering, die dan nog belasting"diensten" genoemd worden. Wanneer de regering een naam geeft aan iets, wees dan op je hoede. Deze "diensten" dienen alleen de staat; ze controleren de anderen door hun macht en door angst.

Er zijn vele slechte regeringen op de wereld, maar voor het grootste deel zijn ze de vijand van hun eigen onderdanen. Dat geldt ook voor ons, Amerikanen; onze vijanden zitten niet in Bagdad of Teheran of Peking, maar in Washington. Daar ligt het onmiddellijk gevaar voor onze vrijheid. Saddam Hoessein is misschien een beest, maar je bent niet verplicht om ieder jaar vijf maand voor hem te werken.

Zestig jaar geleden was de échte vijand van het Amerikaanse volk niet Hitler of Hirohito. Het was de man die ze voor de derde keer tot president verkozen hadden.

(* Met de Lend-Lease-Act gaven de V.S. de facto hun officiële neutraliteit op, lang voor ze formeel in oorlog waren met Duitsland - fdw.)

*****

Toen Rudolf Steiner op Kerstdag 1923 de Algemene Antroposofische Vereniging grondvestte, bepaalde hij dat de vereniging de politiek niet beschouwde als één van haar taken. Maar aangezien de vrijheid van het individu voor de antroposofie het allerhoogste goed is, mogen we in dit artikel geen verbod zien om als individu aan politiek te doen. En als we vaststellen dat Rudolf Steiner zelf tientallen voordrachten over recente politiek gehouden heeft en met volle inzet geijverd heeft om grote maatschappelijke veranderingen tot stand te brengen, kunnen we ons dan als antroposoof beperken tot de privésfeer van onze persoonlijke ontwikkeling ?

Misschien ligt het niet in ieders karakter om politiek actief te worden, maar in ieder geval zijn we verplicht om te streven om ons een juist beeld, een juist oordeel over onze eigen tijd te vormen.

En dat alleen al is aartsmoeilijk. Voor menig lezer zal het verwerken van bovenstaande inzichten een harde noot kunnen worden. Hij/zij zal vaststellen dat tijdens het lezen verschillende gevoelens in hem opkomen en het rustig afwegen en evalueren van de verschillende standpunten bemoeilijken. Misschien overdondert de informatie hem, begint hij te vertwijfelen: of het ooit wel mogelijk is om tot een objectief oordeel te komen. Immers de ene zegt dit, de andere zegt dat. Vooral als de aangeboden informatie veel in vraag stelt van wat we tot nu toe geloofden, kunnen we moedeloos worden.

Hoe dikwijls gebruiken we niet de uitdrukking 'de bittere waarheid' zonder erbij stil te staan hoe écht bitter een waarheid kan zijn. Niemand weet dat beter dan een helderziende. Rudolf Steiner was soms verplicht om de bittere waarheid te vertellen, en zeer waarschijnlijk heeft hij de allerbitterste waarheden nog voor zichzelf moeten houden. Maar toch geeft hij de zoekende mens moed. En ook het feit dat vele individuen beginnen klaar te zien en initiatieven nemen mag ons hoopvol stemmen.

We besluiten deze Brug met twee toekomstperspectieven. Eerst de verre toekomst. In het volgend fragment verklaart Rudolf Steiner dat we niet met de gepaste bagage aan de zesde cultuurperiode kunnen beginnen wanneer we niet de miserie van deze vijfde cultuurperiode doorleven. Daarna volgt een nabije-toekomstperspectief, door een Amerikaanse vrouw. Waar de economische impuls zich het sterkst uitleeft, namelijk in de Angelsaksische wereld, komt men vlugger tot het bewustzijn dat de economie het individu moet dienen en niet omgekeerd.

.

Een eerste toekomstperspectief

" Al het onderwijs, alle pedagogie, iedere menselijk onderricht, maar ook al het uiterlijk menselijk leven moet in de loop van de vijfde na-Atlantische cultuurperiode doordrongen worden door deze (antroposofische) inzichten. Ingezien moet worden dat datgene wat in materialistische kringen als wetenschap wordt beschouwd stap voor stap moet verdwijnen uit het leven op aarde, samen met haar levensconsequenties.

En alle conflicten die gedurende de vijfde na-Atlantische cultuurperiode nog moeten meegemaakt worden, zullen slechts het uiterlijk facet zijn van een geestelijke strijd, zoals uiteindelijk ook de tegenwoordige (eerste) wereldoorlog slechts het uiterlijk facet is van de tegenstelling tussen materialisme en spiritualisme. Hoe de dingen zich ook inkleden: achter de oneindig droevige gebeurtenissen van vandaag steekt de strijd van het materialisme tegen het spiritualisme. De strijd moet uitgevochten worden. Zij zal verscheidene vormen aannemen, maar zij moet uitgevochten worden omdat de mensen dat alles zullen moeten leren verdragen wat noodzakelijk is om te verdragen ten einde een spirituele wereldbeschouwing voor de zesde na-Atlantische cultuurperiode te verwerven. En men kan zeggen: wat moet er toch veel geleden worden ! - Maar slechts door pijn en leed wordt wat wij inzien, ons inzicht, werkelijk met ons Zelf verbonden. Want aan de andere kant staat, met alles wat een materialistisch beschouwen van de wereld is, de materialistische levenswijze. Vandaag nog maar in een beginstadium, maar ze zal nog oneindig vreselijker vormen aannemen.

Het materialistisch vorm geven van het leven is vooral daarmee begonnen dat men alleen het materiële geldig verklaarde om tot kennis te komen. Maar in hoge mate heeft dit er al toe geleid dat de mensen ook in het leven alleen maar het materiële willen laten gelden. Dat zal echter nog veel, veel verder gaan, zal nog veel intensiever worden. Want de vijfde na-Atlantische cultuurperiode moet uitgeleefd worden. Op verschillende gebieden moet het tot een hoogtepunt komen. Want slechts dankzij zijn tegenpool kan het spiritualisme krachtig ingezien worden, met de intensiteit die nodig is opdat de mensheid rijp naar de zesde na-Atlantische cultuurperiode kan overgaan. Daarom mogen we er niet voor terugdeinzen om de spirituele richtlijnen te gebruiken als ze zich aanbieden als een mogelijkheid om de uiterlijke gebeurtenissen in de wereld te verstaan. Want de eerste opdracht en verplichting voor de spiritueel strevende mens is: de gang van de mensheidsontwikkeling tot op heden te begrijpen als ook de waarschijnlijke ontwikkeling naar de toekomst, naar spirituele richtingen" (9)

.

Een tweede toekomstperspectief

De nieuwe Amerikaanse droom

Een interview door John Vandaele in De Morgen van 06-04-2002.
Juliet Schor bekritiseert de 'American way of life'

Wil God dat de Amerikanen goedkope olie hebben? VS-econome Juliet Schor gelooft van niet.

Hoort een wetenschapper in zijn ivoren toren te blijven, bang dat elk engagement zijn aureool van neutraliteit bedreigt? Kort voor zijn dood verwierp de onlangs overleden Franse socioloog Pierre Bourdieu die visie: "Er is geen tegenstelling tussen engagement en wetenschappelijkheid. De wetenschapper die een band vaststelt tussen neoliberaal beleid en criminaliteit, heeft geen keuze: hij moet spreken."

De Amerikaanse professor Juliet Schor sluit zich daarbij aan: ze vertaalt haar wetenschappelijke bevindingen in een maatschappelijk engagement dat haar in de Amerikaanse politieke context een radical maakt. Schor doceerde zeventien jaar lang economie aan Harvard en was er tevens directeur van het Centrum voor Vrouwenstudies. Nu is ze hoogleraar sociologie aan het Boston College en auteur van meerdere bestsellers. Omdat ze als wetenschapper overtuigd raakte van de onhoudbaarheid van de American way of life, richtte ze het 'Center for a New American Dream' op. Een ngo die haar landgenoten een nieuwe Amerikaanse droom voorschotelt: minder werken en minder consumeren maar meer levenskwaliteit.

U vindt de levenswijze van de gemiddelde Amerikaan onhoudbaar. Waarom?

"Ze is onhoudbaar op twee gebieden. Sociaal omdat mensen te veel moeten werken - 63 procent van de Amerikanen vindt dat ze te veel werken - zodat er te weinig tijd blijft voor het onbetaalde werk dat een samenleving instandhoudt. Het sociale kapitaal wordt vernietigd. Ecologisch omdat de Amerikanen met 4 procent van de wereldbevolking beslag leggen op 30 procent van de hernieuwbare hulpbronnen. Als alle wereldburgers leven zoals wij, hebben we vijf aardes nodig. We moeten minder consumeren."

U gelooft niet dat technologische vooruitgang dat kan verhelpen?

"Technologie is nodig maar niet voldoende. Telkens worden milieutechnische verbeteringen tenietgedaan door toename van de consumptie. Wagens stoten nu wel minder uit maar er zijn nu meer en grotere wagens."

Blijkbaar komt die boodschap niet over. Het Amerikaanse volk verkoos geen groene jongen tot president. Bush lijkt haast uw tegenpool.

"Het ligt iets complexer. Ten eerste won Bush heel nipt; hij had niet eens een meerderheid. Ten tweede was zijn milieuvisie onduidelijk. Voor de kiezer is milieu ook geen topprioriteit bij de stemkeuze: mensen kiezen op basis van persoonlijkheden. Het belang dat de mensen aan milieu hechten, is veel groter dan de verkiezingsresultaten suggereren. Alle opinieonderzoek wijst uit dat de Amerikanen om het milieu geven maar de milieubeweging slaagt er niet in dat te vertalen in een effectieve politieke boodschap."

Is dat geen probleem voor een democratie?

"Ik zou dat woord niet gebruiken om het Amerikaanse politieke systeem te beschrijven."

Welk woord stelt u dan voor?

"Sommigen noemen het een plutocratie. De voorbije twintig jaar zagen we een dramatische corruptie van het politieke proces door geld. De deelname van de gewone man aan de politiek liep sterk terug en de belangengroepen, en vooral de bedrijfswereld, gijzelden de regering."

Is een betere democratie geen voorwaarde om uw milieudoelen te bereiken?

"Zeker maar er is meer nodig. We moeten mensen opvoeden: ze zijn zich niet bewust van het verband tussen hun consumptiepatronen en milieuvernietiging. Daarnaast kun je bedrijven onder druk zetten hun werkwijze te vergroenen. Zo werkt Nike mee aan een programma om duurzamer te werken maar bedrijven als Monsanto of Exxon kun je met consumentendruk niet bereiken. Voor hen blijft wetgeving onontbeerlijk. Ik stop een deel van mijn tijd in het bewust en actief maken van meer mensen."

U werkt aan een beweging?

"We hebben het Center for a New American Dream opgericht. We tonen mensen een beeld van een leven waarin ze een betere relatie hebben met hun natuurlijke en sociale omgeving. Mensen in de VS kunnen niet om met een negatieve boodschap, met echt grote problemen als het broeikaseffect. Het beangstigt en verlamt hen. We proberen mensen bewust te maken op een manier die hen niet ontmoedigt maar hen energie geeft. We brengen mensen samen om hun consumptiepatronen te veranderen. We maken ook de som van alle individuele inspanningen om zo de totale impact van ons werk weer te geven. Dat is belangrijk: mensen krijgen zo het gevoel dat ze deel uitmaken van een beweging. We voeren ook politieke actie tegen bedrijven."

Wie strijdt voor minder consumptie, moet wel opboksen tegen media die mensen via publiciteit dag en nacht aanzetten tot verbruiken.

"We staan inderdaad tegenover machtige krachten. In ons voordeel speelt dat mensen de gevolgen van de milieuverloedering beginnen te zien. Kernrampen, klimaatwijziging... dat schept kansen."

Rampen als kansen?

"Zeker. Niet dat we die willen, maar zo werkt het. Daarnaast zijn veel mensen uitgeblust, overstresst... ze zoeken naar een levenswijze die aan hun noden beantwoordt. Onze strategie is om die uit te werken op sociaal en ecologisch gebied."

Dat is dan downshiften, minder uren werken.

"En zo minder uitgeven."

U zegt dat dit niet kan voor mensen met lage inkomens. Die moeten eerst meer verdienen vooraleer zij kunnen downshiften.

"Klopt. Ecologische duurzaamheid veronderstelt veranderingen op economisch, sociaal en politiek gebied. Een andere levenswijze, een andere economie met een andere inkomensverdeling, andere waarden..."

Waarom is inkomen zo ongelijk verdeeld in de VS?

"In de jaren tachtig met Reagan verschoof de politiek naar rechts. Die politici vertegenwoordigden veel meer de rijkeren maar toch slaagden ze erin stemmen aan te trekken. Al blijven de lagere inkomens wel meer voor Democraten stemmen. Republikeinen zijn veel rijker: zij kopen de regering."

'Ze kopen de regering.' Kun je dat hardop zeggen in de VS?

"Zeker. De mensen weten het. Het is een big issue nu. Er komt zelfs een weliswaar minimale hervorming van de financiering van verkiezingscampagnes (werd onlangs goedgekeurd, JVD)."

Maar als de regering gekocht wordt, hoe kunnen de Amerikanen zich dan zien als een baken van democratie?

"Juist omdat ze zo geloven in democratie zijn ze hierover ongelukkig. Maar ik kom terug op de inkomensongelijkheid. In de VS zijn de armen vooral kleurlingen, eenoudergezinnen en laaggeschoolde mannen. Die laatste groep kreeg vroeger goede lonen in de industrie. Nu zijn ze bij de immigranten en alleenstaande vrouwen beland. Tegenover die minderheden die samen een grote groep vormen, staan de blanke tweeverdienersgezinnen. Die hebben wel een hoog inkomen. Dat verschil tussen winnaars en verliezers verklaart ten dele waarom men die inkomenskloof heeft laten ontstaan. Het heeft te maken met seksisme, racisme en klassenverschillen. Je hebt geen brug of solidariteit tussen die groepen. De bevoorrechten kunnen de anderen dehumaniseren: ze denken dat ze arm zijn omdat ze lui zijn. Dat is de conservatieve ideologie: iedereen die hard genoeg probeert, geraakt vooruit. Dat is een leugen, veel mensen werken keihard en komen niet van de grond."

Is uw Center verbonden met de andersglobalistische beweging?

"Sommige individuen wel, het centrum als dusdanig niet omdat er meningsverschillen zijn in de beheerraad. Tot nu toe willen we een brede, niet-controversiële boodschap brengen."

Volgens u draagt handel het meest bij tot het broeikaseffect?

"Handel en transport. Ik heb al heel lang zware kritiek op globalisering. Ik vind dat de globale economie problematisch is voor wie zijn inkomen haalt uit arbeid, en een progressief nationaal beleid bemoeilijkt. Sinds 11 september heeft de andersglobalistische beweging het ook in de VS moeilijk. Men probeert ze af te schilderen als aan de kant van het terrorisme. De grote golf van patriottisme ondermijnt de boodschap van de beweging. Er is ook het probleem van de arbeidersbeweging. Het succes van de andersglobalisten in de VS was de rood-groene alliantie. Nu heeft Bush enkele dingen gedaan die deze alliantie onder druk zetten. Vakbonden zijn voor het boren naar olie in het hoge noorden terwijl de milieubeweging tegen is. Het is goed dat Porto Alegre zoekt naar een positieve invulling. De beweging mag niet alleen maar tegen dingen zijn. Zeker in het huidige VS-klimaat ben je kwetsbaar voor kritiek van rechts als je ergens tegen bent. Op het Centrum zoeken we naar diepgaande alternatieven."

Omdat het ingaat tegen de kernwaarden van...

"Het kapitalisme maar niet tegen de kernwaarden van de meeste mensen. Dat onderscheid moet je maken: waar geven we echt om en welk economisch systeem geeft ons dat? Willen mensen echt zoveel mogelijk hebben? Is het dat wat ons echt gelukkig maakt, en een goede samenleving maakt? Dat is niet wat de meeste mensen antwoorden. Je moet de termen van het debat veranderen. In de VS zeggen de politici dat het allemaal gaat om onze materiële levensstandaard. Waarom vechten we de oorlog tegen terrorisme? Het gaat om het behoud van onze way of life. Dat betekent: veel grote wagens, goedkope olie. Ze zijn daarover nu heel open. De Republikeinen gieten daar een religieus sausje over: God wil dat we dit hebben."

Kan die boodschap echt verkocht worden aan geschoolde mensen?

"Ik denk niet dat de meeste mensen geloven dat God vindt dat wij goedkope olie moeten hebben. Maar ons land wordt geleid door een bende gekke fanatici."

Nogal wat Europeanen waren geschokt door het Amerikaanse njet aan Kyoto.

"De Amerikaanse bevolking is pro-Kyoto maar wij runnen de regering niet. In het Bush-tijdperk voert de regering geen beleid op basis van wat de mensen willen. De energie-industrie runt de regering."

Als de mensen zo voor Kyoto zijn, waarom is er dan niet meer oppositie?

"Zoveel geven ze er nu ook weer niet om. Mensen weten er niet veel van af en de media worden gerund door dezelfde bedrijven. De VS-bevolking voert overigens voor zo goed als geen actie. Trouwens, wie de president bekritiseert, is een verrader. De meerderheidsleider van de Senaat werd walgelijk genoemd toen hij de uitbreiding van de oorlog naar Irak durfde ter discussie te stellen. Het is een zeer totalitair systeem momenteel."

Laatste punt. De VS, dé voorstanders van vrijhandel, beschermen nu hun staalproductie.

"Dat is goed. Het toont de schijnheiligheid van de Wereldhandelsorganisatie (WHO). Alles wat de WHO verzwakt, is een goede zaak. Ik sta zeer kritisch tegenover de WHO, het IMF en Wereldbank. Ze moeten verdwijnen. We hebben behoefte aan lokale economische oriëntatie, met enige langeafstandshandel maar veel minder dan nu. De meeste langeafstandshandel wordt gedreven door slechte motieven: goedkope arbeid, milieukosten ontlopen... De multinationals verkrachten de rest van de wereld."

Maar veel arme landen willen een of andere interactie met de rijke landen.

"Juist. Ik ben ook voor technologietransfert, voor hulp, voor sociale investeringen. De rijke wereld is moreel verplicht om een tijd producten van hen te kopen maar het doel moet toch zijn de lokale markt op te bouwen. De mensen ginder hogere lonen betalen zodat hun lokale markt de eigen economie dynamiseert."

**********

Bronnen :

(1) http://www.fpp.co.uk/online/index.html
(2) Irving, David, Nuremberg, the Last Battle, Focal Point Publications.
(3) www.whatreallyhappened.com, zie 'quotes'.
(4) Steiner, Rudolf, "Die neue Geistigkeit und das Christus-Erlebnis des zwanzigsten Jahrhunderts", GA 200.
(5) Steiner, Rudolf, Kosmische und Menschliche Geschichte, deel V Das Karma der Unwahrhaftigkeit, GA 174, p.88.
(6) Steiner, Rudolf, Kosmische und Menschliche Geschichte, deel V Das Karma der Unwahrhaftigkeit, GA 174, 20ste voordracht.
(7) http://www.midnight-emissary.com/articles.htm
(8) http://www.sobran.com/columns/001207.shtml
(9) Steiner, Rudolf, Kosmische und Menschliche Geschichte, deel V Das Karma der Unwahrhaftigkeit, GA 174, p. 152.

Terug naar de inhoudstafel.