Door de gebeurtenissen en onthullingen van de laatste tijd krijgt men de indruk alsof onze kinderen bedreigd worden door louche kerels en netwerken van perverse individuen. Doordat alle aandacht naar deze bedreiging gaat -die natuurlijk ook reëel is- worden de gevaren die het kind op veel grotere schaal bedreigen naar de achtergrond geduwd. In het maart-nummer van de Lehrerrundbrief staat een oproep van de Internationale Vereniging van Waldorf-kleuterscholen om alle krachten te bundelen om het hoofd te bieden aan het groeiend aantal factoren dat een gezonde ontwikkeling van het kleine kind bedreigt. Een uittreksel:

[...] "Als we de moderne kinderen bekijken, dan zien we het beeld van een toenemend aantal ziektes met zwaarwegende gevolgen voor de ganse mensheid. Enerzijds zijn de kinderziektes door inentingen zo goed als verdwenen. Anderzijds lijden zeer vele kinderen aan allergieën die een invloed zowel op hun gezondheid als op hun gedrag hebben; velen lijden aan asthma, huidziektes, slaap- en eetstoringen. Meer en meer vertonen ze tekenen van stress en nervositeit. Deze problemen werden door het Centrum voor Kind- en Jeugdonderzoek van de universiteit van Bielefeld (Duitsland) gedocumenteerd als alarmsignalen voor de nood van kinderen in onze technologisch zo hoog ontwikkelde wereld.

De situatie in de Verenigde Staten is nog extremer. Daar zijn zo vele kinderen hyperactief, dat naar schatting een derde van alle schoolkinderen het medicament Ritalin nemen om dit probleem onder controle te houden. In Houston, Texas, bericht een krant dat 60 % van de schoolkinderen regelmatig Ritalin nemen. Ouders en leerkrachten zeggen dat de kinderen zich anders noch thuis, noch in de school, normaal kunnen gedragen. Een groeiend aantal kinderen lijdt bovendien aan depressies en neemt Prozac, een zeer omstreden middel.

Overal in de wereld vindt men dezelfde problemen terug, in mindere of in meerdere mate, afhankelijk van hoe modern of materialistisch het betreffende land reeds is. Wat staat achter dit fenomeen ? De mensheid bevindt zich aan een drempel, waar het individu belangrijke stappen op de weg van een geestelijke ontwikkeling kan zetten. Vandaar dat wij kunnen aannemen dat er aanvallen op het Ik plaatsvinden om dit te verhinderen. Het meest succesvol is om deze aanvallen te concentreren op het kleine kind in de eerste zeven jaar, want wat in deze jaren gebeurt, werkt direct op het fysieke lichaam en daardoor op het verdere latere leven. Door de verharding die aldus ontstaat, kan het Ik veel moeilijker in zijn incarnatie ingroeien; daardoor wordt de geestelijke ontwikkeling van de individualiteit sterk belemmerd.*

Specifieke oorzaken voor deze problemen vinden we in enkele toestanden die typisch zijn voor onze tijd:

1) Veranderingen in het familieleven: kinderen worden in de kou gelaten bij scheidingsproblemen; thuis geen ritme; zelfs zuigelingen worden overgelaten aan instellingen; de voeding is onvoldoende, het "fast food" verdringt gezond eten; de geneeskunde die nadruk legt op inenting en antibiotica enz.

2) De werking van media en computer, thuis, in de kleuterklas, in de school, betekent een aanval op het zenuwstelsel en verzwakt daardoor zowel beweging en wil, fantasie en ideeënrijkdom, als sociale relaties; vooral het geweld in de media blijkt een bijzonder vernietigende invloed tec hebben.

3) Vervroegde opvoeding, met het accent op onderwijs en gebruik van computers om reeds vóór de eerste klas te leren lezen, schrijven en rekenen. Daarmee verbonden het probleem van de schoolrijpheid, schoolvaardigheid, en kinderen die te vroeg naar de eerste klas gaan.

4) Modern schoolonderwijs met zijn nadruk op vroege, zuiver cognitieve stimulering, standaard-testen, gebruik van computers en ongezonde concurrentie, te weinig oog voor creativiteit, ideeënrijkdom, kunst en sociale ontwikkeling.

5) Problemen van armoede en sociale onrechtvaardigheid dragen veel bij tot de moeilijkheden die kinderen ondervinden. Samen met een of enkele van bovenstaande factoren kunnen ze een dodelijke combinatie vormen.

Wat kan er gedaan worden ? Enkele voorbeelden.

1) Meer informatie verzamelen, om heen vollediger beeld te krijgen van wat er gebeurt en waarom het gebeurt.

2) Dit beeld zichtbaar maken in artikelen, boeken, voordrachten enz.

3) Met politici en wetgevers samenwerken voor wetten die de kinderen beschermen.

4) Met pedagogen werken om schoolmethodes te veranderen en de leerkrachten-opleiding aan te passen.

5) Ouders bewust maken van een gezond familieleven, hen helpen.

6) Verbinding met andere organisaties zoeken, eerst binnen de antroposofie, later ook daarbuiten.

We hebben de indruk dat wij met deze impuls tamelijk laat komen, in een bijna vertwijfelde situatie, waar een tot nu toe ongekende destructiviteit de kindheid bedreigt. Wij menen dat antroposofen verantwoordelijk zijn om alles te doen wat nog mogelijk is om het verder groeien van deze tendens te verhinderen. Spreek aub met andere mensen over deze oproep . . . " [ ... ]

Terug naar de inhoudstafel I - L.