Biologisch-dynamische landbouw

In 1991 verscheen bij het Louis Bolk Instituut het verslag van een onderzoek naar de kwaliteit van industrieel geteelde en bio-dynamisch geteelde pluksla. Daar haalden we enkele interessante gegevens uit.

De teelt in het (hyper)modern bedrijf dat werkt zonder bestrijdingsmiddelen

De sla wordt verkocht met wortel, 5 weken na het zaaien. Het begint zo: de sla wordt via een geautomatiseerde zaailijn gezaaid: 2 zaadjes per potje in een veensubstraat waaraan kunstmest is toegevoegd. In de onderzijde van de potjes zijn openingen waar later de wortels kunnen doorheen groeien. Vervolgens vindt de kieming plaats in een klimaatscel met hoge luchtvochtigheid en een temperatuur van 19°. Voor de slasoorten duurt dit 1 dag. Vandaar gaan de plantjes in trays (langwerpige bakken) naar de serre voor verdere opkweek. De dagtemperatuur in de kas is 17°. Na een dag of 14 worden ze over"geplant" in een teeltsysteem met stromend water. Op een metalen onderbouw liggen holle vierkante profielen van 11,5 m lang, die als goot dienen. Een uitzetrobot brengt de goten met de planten naar de gewenste plek en zet ze daar op de juiste rijafstand uit. Deze afstand is zo gekozen dat in ieder groeistadium het gewas zoveel mogelijk gesloten is. Gedurende de groei komen de planten daarom telkens op een grotere afstand te staan. Bovendien schuiven ze dagelijks een stuk op. Aan het begin van de tafel worden dagelijks nieuwe planten bijgezet, aan het einde wordt dagelijks een partij geoogst. Zo zijn over de hele lengte van de serre steeds alle groeistadia van de sla aanwezig, en wandel je als het ware door het seizoen heen. Aan één kant van de goten wordt water met kunstmest aangevoerd; aan de andere kant stroomt het water terug naar een verzamelput. Na ontsmetting kan het opnieuw gebruikt worden. De teelt gebeurt onder assimilatiebelichting. In de periode van het onderzoek (februari-april) was er 20 uur per dag bijbelichting. Na 5 weken zijn de planten oogstbaar en worden de goten door een robot op een oogstwagen gezet en naar de pakruimte gereden. Daar worden ze door een aantal werknemers gereedgemaakt voor de verkoop. Over het plasticpotje wordt nog een ander potje geschoven met vochthoudende gelkorrels voor een langere houdbaarheid. Na het verwijderen van de onderste gele bladeren gaat het geheel in een plastic zakje en wordt vervolgens met 12 stuks in een kartonnen doos verpakt voor verzending.

Met dit systeem kan per ha een driemaal zo hoge productiviteit gehaald worden als op een gewoon glastuinbouwbedrijf.

Om zonder bestrijdingsmiddelen te kunnen werken dragen de werknemers schone werkjassen. Hun schoenen worden ontsmet bij het binnenkomen. Tegen insecten wordt er gaas voor de ramen gespannen.

De teelt in het BD-bedrijf

Die geschiedt in een verwarmde serre, de bemesting gebeurt met stalmest en de BD-compostpreparaten (die o.a. met valeriaan en eikebast gemaakt worden). Door een ruime vruchtwisseling en het gebruik van organische mest worden de bodemstructuur en het bodemleven verzorgd, als voorwaarde voor een gezonde teelt zonder ziekten en plagen. In de serre worden sluipwespen en roofmijten uitgezet; verder worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt.

Beoordeling van het oogstproduct

Gewone sla:
Zeer hoog nitraatgehalte. De smaak is fris-waterig. Het suiker- en drogestofgehalte zijn relatief laag. Doordat de sla met wortels in een potje met vochthoudende gel wordt geleverd, is ze zeker twee weken in de koelkast houdbaar. Als de planten echter afgesneden zijn van hun wortels is de houdbaarheid niet groot meer. Het dunne blad verwelkt dan binnen een paar uur. In de zelfontbindingstest* is te zien dat het rottingsproces snel inzet en overgaat in natrot.

BD-sla:
Nitraatgehalte opvallend laag. De smaak is duidelijk voller, meer de typische zacht-zoete slasmaak. De suiker- en drogestofgehalten zijn hoger. Deze sla verwelkt niet snel en blijft ook buiten de koelkast langer zijn frisheid behouden. Bij de zelfontbindingstest ziet men dat het rottingsproces later inzet en de sla niet zo sterk verrot.


Terug naar de inhoudstafel.